Merak; günümüzden yaklaşık 150 yıl önce çıkan mizah gazetesini okumaktır. O dönemde yapılan mizahi yazıları, gündemi, esprileri, karikatürleri, gazetelere verilen ilanları, gazeteye yazılan okuyucu isteklerini okumaktır. Yer yer eski Türkçe kelimelerin fazla olması nedeniyle okumak zor olsa da merakınız varsa sizi oldukça tatmin edici bir okuma bekliyor.
“Bu devir yalan devridir
Hakikatin çırçıplak sokaklarda gezdiği zamanlar mahvoldu. Şimdi [deli] Mustafa’dan başka çıplak gezen kalmadı. Bu devir yalan devridir. Eskiler hakikat bir kuyu derûnundadır derlerdi. Şimdiki zamanda hakikati su içinde aramamalı, gerçeği öğrenmek için ya şarap içirmeli ya rakı.
Hem efendim, elimizin altında yalan dururken hakikati kuyudan çıkarmağa niçin uğraşmalı? Yalan bu devrin ruhudur, hayatıdır, canıdır, damarlarının kanıdır. Yalan bukalemun gibi; nereye otursa oranın rengine giriyor. …
Gerçeği söyleyeni dokuz köyden kovarlarsa yalan söyleyeni bin şehirden kabul ederler.
Yalana o kadar muhabbetimiz vardır ki diş diye ağzımızda taşırız. Acayiptir ki bu gidişle şimdiye kadar kendimizi yalana tahvil etmedik.”
Çıngıraklı Tatar, sayı 29, 18 Temmuz 1873
İşkilli Memo, dönemin tiyatro anlayışına göre yanlış anlamalar ve sonradan ortaya çıkan gerçekler üzerine kurulu bir oyun. Her şeyden şüphelenen bir kocanın yaşadıkları. Pinti Hamit ise Moliere'in Cimri'sinin uyarlaması. Yine çokça yanlış anlama ve büyük tesadüfler söz konusu. Evlilik tabiiki ana tema.