Hakkında
(15. yüzyıl sonu - 16 yüzyıl başı) Şiirleri özellikle Alevi-Bektaşi toplumu içinde çok yaygın olan Yemini'nin kesin olarak doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir, eserlerinden 15. yüzyıl sonları ve 16.yüzyıl başlarında yaşadığı sanılmaktadır. Fazıl oğlu Mehmet yemini olarak da bilinir. Bazı kaynaklar tarafından asıl adının Ali olduğunu, Akyazılı İbrahim Dede zaviyesinde hizmet ettiğini ve “Yemini” mahlasını kullandığını söylenir fakat bu bilginin doğru olup olmadığı hakkında bir kesinlik yoktur. Demir Baba Velayetnamesi’nde adı “Hafız Kelam Yemini” olarak geçer. Buradan Yemini'nin Kuran-ı Kerim ezbere okuduğu ortaya çıkmaktadır. Yemini Yedi Ulu Ozandan biri olarak bilinir. Alevi-Bektaşi edebiyatı ve yaşayışı üzerine çıkan matbuatlarda Yemini'nin şiirlerinde de sıkça rastlanmıştır. Bu şiirlerin bir bölümünde ise tıpkı Nesimi'nin işlediği gibi hurufi temaları da işlemiştir. Yemini'nin şiirleri genellikle hece ölçüsünü ile yazılmıştır ama bazı şiirlerinde aruz ölçüsünü de kusursuzca ve ustaca kullanmıştır. Şiirlerinin topluca olarak bulunduğu bir divanı şimdiye kadar ele geçmemiştir. 1519 yıllarında yazıldığı sanılan eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini taşıyan ve Ali bin Ebu Talib'in menkıbe niteliğinde methiyelerini ihtiva eden "Faziletname" adlı bir eseri vardır. Bu eser Ali’nin yaşamını mitolojik bir biçimde yaşamını konu edinmiştir ve 7300 beyitten oluşmuştur. Bu eseri Kitab-ı Erdem (iyi ahlak kitabı) olarak niteleyenler kitaptaki doğruluğu, dürüstlüğü, alçak gönüllülüğü kendilerine yaşam biçimi ve inanç biçimi haline getirmişlerdir ve Yemini’ye daha bir saygı duymuşlardır. Günümüzde ise bu eser tekrar derlenerek Türk Dil Kurumu Yayınları tarafından basılmış ve satışa sunulmutur.
Tam adı:
Fazıl Oğlu Mehmet Yemini
Unvan:
Türk Ozan
Okurlar
3 okur beğendi.
6 okur okudu.
1 okur okuyor.
2 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
Bunca işler kim kılubdur kudret-i Haktan ayan
Muciz-i nur-u Nebiden ruşen ayettir Ali
Kamu mümin’lerin kalbinde mihrin
Olubdur dini hem imanı Haydar
Hakk’ın kudreti sende ayandır
Velayet mülkinin sultanı Haydar.
Hz. Ali'yeKitabı okudu
Dünyevi mü'minlere zindan demiştir Mustafa
Hak bilür cennet olur vasim ile zindanımız...
Bir mürşid ola ki seni götüre Şaha
Ki Şah seni yetürür ol Allah'a...
''Gerdiş-i carh-ı felek seyran-ı aşk
Cümle eşya tabi-i Ferman-ı aşk
Ayn-ü şin kaf-ı Hak vechindedir
Hüsnünü gören olur kurban-ı aşk.''
Aşk: Arınmanın, ölümsüzlüğün ve olgunluğun yolu olan Hakk aşkıdır.Kitabı okudu
İletiler
Her gönül kim nur-i Hakk'dan zer gibi saf olmadı Bu sıratullah içinde ehl-i a'raf olmadı
Arif-i nefs olmak istersen özünden vakıf ol
Arif-i nefs olanın da'vası güzaf olmadı
Yemini 🌱
Yemini’nin (16. yüzyıl), Hz. Muhammed’in dilinden söylediği “Resul-i hak dedi etmeyiniz inkâr / Ali’ye hem bana getiriniz ikrar.”(Özmen, 1998b: 69) dizelerindeki ikrar getirmek, halk dilinde iman getirmek olarak kalıplaşan şehadet kelimesini anlatır.
Yemini
Yorumlar ve İncelemeler
