Yarım kalmış, kesintiye uğramış şeyler, tamamlanmışlardan daha kolay ve net hatırlanır. Geçmişte yarım kaldığına inandığın o ilişkiyi ve o insanı, sürekli hatırlıyor olmanın sebebi bu. Psikolojide buna Zeigarnik Etkisi diyorlar. İnsan zihni, tamama erdiremediği şeyleri unutmaz. Yarım kalan durumları bünyede oluşturduğu gerilim nedeniyle tamamlama eğilimi gösterir zihin. Mesela, hazır hissetmediğimiz halde, aniden biten ilişkiler en çok canımızı yakan ilişkilerdir. Tabii zamanın unutturma gücü, Zeigarnik Etkisinden daha büyüktür. İnsan unutur Ve alışır.
Zeigarnik Etkisi
Zihnimizin bir özelliği vardır, eğer ki bir düşünce sonuca ulaşmamışsa ve
yarım kalmışsa, zihin durmadan yarım kalanı tamamlamaya çalışır. Çünkü
zihnimiz belirsizliği sevmez. Genelde kafaya taktığımız konularda durumun
sonu açık kalmıştır; ifade edilmeyen bir duygu vardır ancak bu duygu ifade
edilemez durumdadır, cevabı belli olmayan bir sorun vardır ya da içinde
tamamlayamadığın bir boşluk, ne yaparsan yap bilemezsin sonucu.Ve sen de
durmadan düşünerek zihninin bu şekilde çalışmasını teşvik edersin. Sanki günler
ve haftalar boyunca düşünürsen yeni bir sonuç bulacakmışsın gibi, düşündükçe
düşünmeye devam edersin, ta ki düşüncelerin karanlık çukuruna düşene dek.
Zeigarnik Etkisi
Rus psikolog Bluma Zeigarnik bir restoranda yemek yerken, garsonların yarım kalan siparişleri, tamamlanmış siparişlere göre daha çok hatırladığını keşfetmiş. Daha sonra yıllarca bu nun sebebini araştırmış ve sonunda bir teoriyle ortaya çıkmış, bu teoriye de Zeigarnik etkisi demiş. Zeigarnik etkisi; beynin tamamlanmamış veya yarıda bırakılmış işleri, tamamlanan işlere göre daha fazla hatırladığını ifade eden psikolojik bir kavramdır.
İşin açıkçası son derece akıllı ve zeki gö-züksek de, koca koca projelere imza atsak da aslında çok zavallı ve aciz varlıklarız. Sebepsiz bağımlılıklarımız var kendimizi alıkoyamadığımız. Durumun ilginç olan noktası ise bu yarım bırakılmış ve hitâma ermemiş işlerin aklımızdan çıkmaması ve sürekli hatırlamamız. Bu durum modern psikolojide Zeigarnik etkisi olarak açıklanıyor. Bu kurama göre gerçekleştiremediğimiz, yarım bıraktığımız ya da başarısız olduğumuz projelerimizi, bitmiş işlere göre çok daha fazla hatırlarız. Yani bitirilmemiş işler zihnimizde sürekli yer bulur ve böylelikle gündemimize girer. Çünkü her tamamlanmamışlık bir doymamışlıktır. İnsanın dünyadan gözünün açık gitmesinin sebebi bu olabilir mi?
Sayfa 36
