Dostoyevski bir zamanlar, "Beni korkutan tek şey çektiklerime değmeyecek olmaktır" demişti. Bu sözcükler, kamptaki ıstırapları ve ölümleri icsel özgürlüğün asla kaybedilemeyeceğini kanıtlayan şehitleri tanıdıktan sonra sık sık aklıma geldi.
...Yaşamda gerçekten bir anlam varsa, o halde ıstırapta da bir anlam olmalıdır. Istırap, kader ve ölüm gibi yaşamın alaşağı edilemez bir parçasıdır. Istırap ve ölüm olmadan insan yaşamı tam olmaz.
İnsan böyle bir şey. Nerede hangi yaşta olursa olsun, kabuğunu kırıp içine baksan içi cılk yara. Yarasız, dertsiz, sırsız insan yok da, işte kimisi üstünü iyi örtüyor.