Auschwitz’i daha önce bir Yahudiden okudum. Bir Almandan ve bir çocuktan da. Bu defa bir Fransız’dan dinledim oradaki acımasızlığı, insanların insanlıktan çıkışını… her iki taraf için de…Kitap biraz daha şiirsel alana kayıyor. Olaylardan çok duygulara ağırlık verilmiş. Bu kısımlar beni zorladı açıkçası. Normalde de çok şiir insanı değilimdir zaten. Ancak benim en sevdiğim kısım son bölüm oldu. Çünkü kampa değil kamp sonrası insanların yeniden hayata tutunuş çabalarına odaklanılmış. Oradan dönüp hiç bir şey olmamış gibi hayata devam etmeleri mümkün mü? Geçirilen 27ay tüm hayatlarını geri dönülmez bir şekilde değiştirir mi? İyileşemez mi insan?
Kitaptaki son kısımda diyor ki “Hayata yeniden başlamak diye bir deyim… Yeniden başlanamayacak bir tek şey varsa, yeniden yapılamayacak bir tek şey, o da hayat.” Anladım ki hayata yeniden başlanmıyor. Hayata yeniden tutunmaya başlayabiliyor insan. Yeni bir yaşama sevinci, yeni bir düzen… ama eskiyi tamamen silmek mümkün değil. Belki kalmalı da. Hatırlamak gerek belki…
