İyi yargıç olabilmek
Yargıca gelince dostum, o kafayı kafa yoluyla yönetir. Oysa, insanın genç yaşında kötüler arasında büyümesi, onlarla düşüp kalkması ve başkalarının işledikleri kötülükleri kavrayabilmesi için, kendisinin de onları denemiş olması, hekimliktekinin tersine, doğru değildir. Eğriyi doğrudan ayıracak bir yargıcın, gençliğinde kötülüklerden uzak ve temiz kalması gerekir. İşte onun için iyi insanlar gençliklerinde saf olurlar, kötülere çabuk kanarlar, çünkü içlerinde kötülerin davranışlarını anlamayı kolaylaştıracak örnek yoktur.
- evet iyilerin başına gelen budur.
- işte gene bunun için iyi yargıcın genç değil, yaşlı olması gerektir. Eğriliği kendinde değil başkalarında göre göre öğrenecek; kendisine yabancı olan kötülüğün bilgisine geç varacaktır. Onu kendi üzerinde deneyerek değil, bilgi yoluyla tanıyacaktır.
Böyle bir yargıç hem yaman bir yargıç hem de iyi bir adamdır. İçi temiz olan iyi adamdır. Tersine, kötülüğü sezmekte usta olan, türlü haksızlıkları kendisi de işlemiş olduğu için, her çeşit yalan dolanı bilen adam, kendine benzer kişilerle karşılaştı mı onlardan korunmasını da bilir; içinde örnekler vardır. Ama böylesi iyi insanlarla, hele yaşça ilerlemiş insanlarla karşılaştı mı, budalalığını kor ortaya; çünkü yersizce kuskulanir, kendinde olmadığı için iyiliği görmez başkasında. Ama dünyada iyilerden çok kötülere rastlandığı için, bu gibileri kendi kendilerine de, başkalarına da bilgisiz değil, bilgili kişiler gibi görünür.
Öyleyse aradığımız iyi ve bilgili adam bu değil, deminkidir; çünkü kötülük hem kendi gibisini hem de iyiliği tanıyamaz. İyilikse, eğitimle zenginleşerek, bilgi yoluyla hem kendi gibi olanı hem de kötüyü tanır. Bilgili olmaksa, kötü adamın değil, iyi adamın harcıdır.
Sayfa 103
·
1 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.