Kitabın yazarı ve kitaba konu olan okulun kurucusu İngiliz Pedagog A.S. Neill yıllarca eğitim kurumlarında öğretmenlik ve müdürlük yapmış biri. Çok fazla ayrıntıya girmeden okul ve eğitim anlayışı ile ilgili bilgi vereyim. Amaç ilgi uyandırmak, merak eden zaten kitabı okuyacaktır. Şöyle başlayayım. Ortalama 45 öğrenciye sahip bir okul var. Sınıflar, öğretmenler, dersler, öğrenciler var. Aklımıza gelen ilk şey klasik okul anlayışı değil mi? İşte Summerhill’de de bunların hepsi var ancak farklı olan eğitimin işleyişi. Çünkü Neill’e göre ‘Çocuk doğal olarak iyidir ve her türlü yetişkin telkininden uzakta, özgür bırakılırsa, doğal yetenekleri çerçevesinde tam olarak gelişir.’ Aslında okul bizim deyimimizle “proje okul” mantığında. Gazeteciler bu okula “Canının istediğini yap okulu” diyorlarmış ki tam da öyle. Okulun temel dayanağı sisteme, okula uyan öğrenci değil; öğrenciye uyan okul ve sistem. Öğrenci isterse derse giriyor, istemez ise girmiyor. Canı hangi derse girmek isterse ona giriyor. Öğrenci illa kariyer eğitimi almak zorunda da değil. Kendi ilgi ve yeteneklerine göre İsterse atölyelerde çalışmalar yapıyor. Ya da bahçede boş boş oturuyor. Öğrenciye Zorlama yok. Çocuklar neredeyse aklınıza gelebilecek her konuda özgürler okulda. Öğretmenler, okul müdürü ve diğer görevliler tamamen birer rehber ve danışman rolünde. Yaptıkları şey ise “çocuklar kendilerine geldiğinde” yol gösterme amaçlı tavsiyelerde bulunmak. Bunu yaparken de çocuğun kendi yolunu çizmesine yardımdan ibaret bu rehberlik. Zorlama yok, çocuk kendi doğrusunu yapmakta özgür. Ve her şeyin temelinde çocukları olduğu gibi kabul eden; sevgi, karşılıklı güven ve kendini emniyette hissetme duygusu var. Okulun ve toplumun genel-geçer kuralları burada da var ve uymayanlar yaptırımlara maruz kalıyor. Yaptırımlar da her hafta yapılan okul kurulu toplantısında karara bağlanıyor. Bu kurul okuldaki tüm öğrenci, öğretmen, personel ve idareciden oluşuyor. Toplantıya da seçilen bir öğrenci başkanlık ediyor. Elbette kitabı okurken akla gelen ilk şey “Eee bu sistemi nasıl uygulayacağız” oluyor. Ancak okuduğumuz eğitim içerikli kitaplardaki, eğitim yöntem ve sistemlerinin genel anlamda uygulanabilirliğini tartışmamalıyız sadece. Uygulanan bu yöntemlerden ne alabiliriz belki de önceliğimiz bu olmalı. Summerhill, öğrenci merkezli; sevgi, saygı ve güven duygusu temelli bir eğitim modeli. Bir eğitimci kendi sınıfında bunu uygulayamaz mı? İyi okumalar.