José Saramago denince akla Körlük,Kabil gibi kitaplar gelir ancak sinemaya da " düşman " adıyla uyarlanan kopyalanmış adam kitabı çok fazla bilinmeyen bence okunması gereken bir Saramago kitabı.Yazar diğer kitaplarda yaptığı gibi okuyucu ile kedinin fareyle oynadığı gibi oynuyor adeta. Kitapta sağduyu ile geçen konuşmalar,Mitoloji ve tarihten verilen örnekler, okuyucu ile olasılıklar üzerine yapılan konuşmalar Saramago kitabı olduğunu bariz bir şekilde hissettiriyor. Metropol içinde yalnızlaşan insanın iç dünyası, ahlaki sorgulamalar, sevgi yalnızlık ve mutluluk üzerine yapılan konuşmalar... Belki ilk başta okuyucuyu dar bir kıskaca alan sıkıcı kitap gibi görünebilir ancak son yüz sayfada tokat gibi iç dünyaya indirilen cümleler mevcut. Kurgudan ziyade sırf bu benzetme ve düşünceler için bile okunası kitap. Saramago'nun tarzı dünyada hiçbir yazara benzemeyen bir tarz. Dünya edebiyatına böyle bi eser kazandırdığı için sevgiyle ve saygı ile anıyorum kendisini.
