Bir kitap okudu
·
49 görüntüleme
Şimdi freudu görünce aydınlandım; kesin freudun görüşlerini okuyup benimseyen biri bu kitaptaki karakter kesinn
Lolita romanında sadece Dolores değil, istismarcısı Humbert da bir kurbandır aslında: Dolores annesini, evini, çocukluğunu ve masumiyetini ondan çalan Humbert’ın kurbanıyken, Humbert geçmişten gelen saplantılarının esiri olmuş bir pedofildir. Dolayısıyla, Humbert’ın yaratmak istediği estetik görüntü, kaçınılmaz olarak insanî merhametten yoksun kalır.
"yazarın amacı nedir ya da daha kötüsü bu herif ne demek istiyor gibi soruları soran birçok okur, eleştirmen vardı tabii ki. nabokov ise, üzerinde çalıştığı kitabı tamamlayıp bir an önce kurtulmak istediğini söylüyor, bir türlü oturmayan hikayesini birkaç kere yakmak istediğini ekliyor hatta. çeşitli tepkilere maruz kalan nabokov kitabın esin kaynağını şöyle anlatıyor:
lolita’nın ilk, küçük sancısı 1939 sonları ya da 1940 başlarında paris’te, amansız bir göğüs nevraljisi kriziyle yatağa düştüğüm sıralarda geldi geçti içimden. hatırlayabildiğim kadarıyla ilk esin ürpertisi jardin des plantes’da bir bilim adamı tarafından aylarca sıkıştırıldıktan sonra, eline verilen kömür parçasıyla şimdiye kadar herhangi bir hayvanın çizdiği ilk resmi çizen maymunla ilgili bir gazete haberinden kaynaklanmıştı. söz konusu karalama, zavallı yaratığın kafesinin parmaklıklarını gösteriyordu."
Kitapla ilgili yazılacak o kadar çok şey var ki hepsini incelemeye bırakırsam, inceleme destan gibi olur. O yüzden bazı şeyleri buraya bırakmak zorundayım
Popüler kültürün zihinlerimize nakşedilmiş tasarımları, Vladimir Nabokov’un başyapıtındaki karakteri görselleştiriyor, onu bir beğeni ve tüketim nesnesi haline getiriyor. Böylece Lolita, Nabokov’un yerdiği bayağı estetik beğeninin, Rusçada “poşlost” tabir edilen kavramın alanına dahil oluyor. Nabokov Nikolay Gogol biyografisinde, “poşlost”u tam anlamıyla değil, fakat birkaç veçhesiyle ifade eden bazı kelimeleri sıralar: Ucuz, yapmacık, sıradan, gösterişçi, zevksiz.3 Yazar “poşlost”u, yine Türkçeye hakkıyla çevrilmesi imkânsız bir başka kavram olan “philistinizm” ile beraber anar. “Philistine”, der, “maddi ve sıradan şeylere ilgi duyan, zihniyeti kendi topluluğunun ve döneminin harcıâlem fikirleri, basmakalıp idealleriyle şekillenmiş yetişkin bir insandır.” “Philistine”, sanatı, edebiyatı ne bilir ne de önemser ama harcıâlem dergileri okumayı öğrenmiştir. Bir yazarı diğerinden ayırmaz; az, sadece işine yarayacak kadarını okur ve kendince güzel kitap seçimleri vardır. Resmi pek umursamaz ama meşhur tabloların reprodüksiyonlarını satın alabilir. “Görgüsüz” (vulgarian) terimi de “philistine”e yakın anlamdadır
Humbert, çoğu yaşıtı gibi bir tüketim düşkünü olan yeniyetme Dolores’in bu bayağı yanını perdeleyerek, kendi zihninde ve anlatımında onu estetize eder. Bunu sağlamak için, bir gerçeklik yanılsaması üretir. “Oh, my Lolita, I have only words to play with!” / “Ah, Lolitam, sözcüklerden başka oynayacak şeyim yok!”7 ifadesi, Humbert’ın sözleriyle yaratmaya girişeceği bu çarpık ve yanıltıcı estetiğin habercisidir.
Müşfik beyefendi”nin zalim karakteri Humbert ise, Nabokov’un “estetik mutluluk” (“aesthetic bliss”) tabir ettiği sanat anlayışını, ters bir inşayla kurar: Aslında kendisinin istismar nesnesi olan Lolita’yı, bir sanat eseri olarak nesneleştirme çabasındadır; onu supericiği fantezisinin bir parçası vasfıyla yeniden yaratırken, aldatıcı bir gerçeklik inşa eder. Lolita’ya ve onunla ilişkisine yüklediği güzellik, sahtedir. Bu sahte güzelliğin kurucu elementi ise söylediğimiz gibi, acıma, sevecenlik ya da haz değil, zalimliktir.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.