✨sürrealizm; freud’un fikirlerinden oldukça etkilenmiştir, psikanalize dayanır. akımın ilk bildirisi andre breton tarafından yazılmıştır. tek cümleyle bu akım; gözü kapatmak, kalemi ele almak ve bütün zihnin işleyişini durdurarak kalemin götürdüğü yere gitmektir. mantıkla ulaşılabilecek bir şey olmadığını savunmaktadır.
✨1.dünya savaşı sonrası teknolojide ve maddi yükselişte büyük ilerlemeler kaydedilse de bu ilerleme insanın kendi iç dünyasında gerçekleştirilememiştir. yani manevî bir boşluk hakimdir. bu sebeple “yeni bir insan arayışı” içine girilmiştir. bu arayışa freud’un fikirleri ilham vermiştir.
✨-freud’un fikrine konuyla bağlantılı olduğundan çok kısa değinmek istiyorum: insan bilinç ve bilinçaltı olarak iki yöne sahiptir. bilinçaltı insanın asıl benliğidir. burada id, ego ve süper ego olmak üzere üç kategori bulunur.
id; ilkel ve saf haldir. tüm özellikleriyle insanın kendi benliğidir.
ego; süper ego ile id arasındaki dengeleyici unsurdur. insanın içgüdüleri başka bir iş ile dışarı vurularak tatmin edilebilir.
süper ego ise; din, ahlak kuralları, hukuk kuralları, örf ve adetler gibi üst değerlerdir. bu normlar insanın kendi benliğinde yaşamasına engel olur. freud, hipnoz ile insanların bilinçaltındaki bastırılmış hisleri dışarı vurdurur.-
işte sürrealizmde de akıl, bilinç, mantık kısıtlamalarına tamamen karşı çıkılıp bilinçaltı dışa vurularak eser verilirdi. sürrealistler de her türlü akıma karşıdır.
🔐kısaca sürrealizmin anahtar başlıkları şöyle sıralanabilir:
1-akıl karşıtlığı, bilinçaltının esaslılığı; estetik ve ahlak kaygısı güdülmez. serbest çağrışımlara tesadüflere yer verilir.
2-otomat yazı; akıllarını durdurup kalemin yazmasına izin verme eylemidir. imlaya karşıdırlar.
3-mizah; ilke ve kurallara karşı alaycıdırlar.
4-olağanüstülük; hayal ve fantezi dünyası, rüyalar anlatılır.
5-rüya; insan rüyalarda tamamen özgürdür, en saf halindedir.
6-meczuplar; deliler, çocuklar, sarhoşlar ve paranoyaları kendilerine yakın görürler. çünkü bu kişiler kınanma ve ayıplanma korkusu olmadan hareket ederler. sürrealistlere göre sanat tıpkı çocukların oynadığı gibi bir oyundur. tek farkı bunun büyüklerin oyunu olmasıdır.
🖼sürrealizm akımına örnek resimler: twitter.com/marsmetrosu_/st...
📖sürrealizm akımından eser okumak istiyorsanız:
sâdık hidâyet: