COĞRAFYA KADER MİDİR? Bu kalın kitaptaki çekirdek düşünce tamamen budur: "Coğrafya, insanın kaderidir." sözünün yaklaşık 600 sayfalık bir açıklaması şeklinde yazılmış bir kitap. Coğrafi determinizm akımının savunucusu olan yazar Jared Diamond’ın Yeni Gine’deki inceleme ve tespitlerinde elde edindiği bilgileri, o bölgede yaşayan Yali isimli yerlinin Avrupalının kargosu (icatları,yenilikleri, teknolojileri..vb) bizden çok bizim niye az? sorusu üzerine kafa yorması ile bu kitabın yolculuğu ile başlıyor. İlk insanlık tarihi, coğrafyalara yayılımı; tarımın keşfi ve gelişimi, bitki ve hayvanın evcilleştirilmesi aşamaları, kıtaların keşfi, mikropların sebep olduğu salgınlar ve bağışıklığı olmayan insanların tarih sahnesinden silinmesi...gibi temel konuları işlemiştir. Asıl soru: ‘’Neden tam tersi olmadı da böyle oldu?’’ sorusudur. Her ne kadar Yuval Noah Hariri’nin Homo Sapiens ve Homo Deus daha kalıcı ve derin bir etki bıraksa da bu eserdeki akademik bakış açısı daha ön plana cıkıyor. Kitapta anlatılanlar çok net ve konular sade. 600 küsür sayfa gözünüzü korkutmasın. Kitaptaki boğucu öğeler ise çok fazla kabile ismi, yer ismi, topluluk ismi, sayılar...vs verilmeye başlayınca okuma keyfinde düşüşler yaşatıyor biraz ‘’Tüfek, Mikrop ve Çelik’’, bu üç örneğin hepsinden daha akademik bir bakış açısıyla yazılmış. sebepler, sonuçlar ve ortaya konulan kanıtlar oldukça net. ancak bu netlik binlerce sayı, tarih, yer, ve topluluk ismiyle birlikte verilmeye çalışınca kitap okuma keyfini bir parça kaybettiriyor. Sapiens ve Homo Deus, daha çok felsefik, yazarın gözlemine, tespitlerine, öngörülerine dayanıyor ve bu gözlemleri sonucunda edindiği fikirleri yansıtan kitaplar olması sebebiyle daha çok beğenimi kazanmıştı. Benim kült kitabım, “Sapiens”tir.