“Benim üniversitelerim”, Maksim Gorki’nin “Çocukluğum” ile başlayıp “Ekmeğimi Kazanırken” ile devam eden otobiyografi üçlemesinin sonuncusu. Bu kitapta yazdığına göre hayatındaki farklı dönemlerdeki kesitleri anlatan farklı kitapları da var.
Kitabın arka kapağında aşağıdaki özet olmasına rağmen, belki bir ihtimal okula gitmiştir diye umut ettim ama elbette olmadı.
“Gorki’nin üniversiteleri, ona kendi hayatlarının acımasız gerçekliğini öğreten gerçek insanlardır… Toplum dışına itilmiş yersiz yurtsuz aylaklar ve serserilerdir… Açlığı, zulmü ve baskıyı; devlet ve kiliseyle ilişkilerini sorgulayan devrimcilerdir… Kürek mahkûmları gibi sürekli çalışan, hayatlarını aklın rehberliğinde yaşamak istiyenlere düşman olan mujiklerdir...”
Gorki gerçekten çok zor bir hayat yaşıyor, bir noktada dayanamıyor ve başarısız bir intihar girişiminde bulunuyor. Ama herşeye rağmen kitap okumayı bırakmıyor, hayatın anlamını sorgulamayı bırakmıyor, direniyor çalışıyor. Hayatında en çok sevdiği , onu tek korumaya çalışan ninesinin ölümüne ağlayamaması, üzüntüsünü anlatacağı birini bulamaması çok dokunaklı.
Aslında Rusların devriminin, devrimcilerin, halk için savaşanların yanında olduğunu, onları desteklediğini düşünmüştüm hep ama burada görüyorumki onların da bir köle ruhu var. Varsa yoksa Çar. Tabi ki sözüm tüm halk için değil.
Okumak lazım, Rus Edebiyatının neden bütün Dünya’da yaygın olduğunu, neden klasiklerin buradan çıktığını okudukça daha iyi anlıyorsunuz.
