Lipogram Kullanarak Yazmaya Var mısınız?
Lipogram tekniğinin tarihi çok eskilere dayanıyor. Eski Yunan'da M.Ö. 538 tarihinde Lasus adlı şairin "S" harfini kullanmadan yazdığı şiiri bunun ilk örneğidir. Lipogram, bir harfi eksilterek yazma deneyimidir. Genellikle sesli harfler için yapılır. Buradaki temel amaç sınır koyarak yaratıcılığı artırmak, aklı zorlamaktır. Tarihin
··
4.581 görüntüleme
"Lipogram'ların zayıf yönü yazı boyunca karşımıza aynı sözcük gruplarının çıkması galiba. Başka? Siz uyandırmazsanız okuyanlar çoğunlukla anlamazlar durumu."
Karşısındaki atıl güruhun bir parça kımıldandığını ayrımsayınca Hasan da canlandı, bir iştahla sürdürdü konuşmasını
"Ama sınamanın bir zararı yok. Sonuçta bozmadan yazın olmaz."
Acaba anlamışlar mıydı konuşmasındaki tuhaflığı?
"Nasıl yapacağız o zaman. Yazınızı o kritik harfi mümkün olduğunca az kullanarak tamamlamaya çalışacaksınız. Sonra yazınızı okuyup o harfi kullandığınız parçaları muadil başka sözcük/kavramlarla yamayacaksınız. Bu da yukarıdaki sorunu bir daha karşımıza çıkarıyor. Garip ya da az kullanılan ya da nasıl diyorlar o inkılaplarla sabah uyandığımızda okuyamadığımız atalarımızın kabir yazılarındaki tamlamalar çıkıyor karşımıza bolca"
"Hımm, ya o adam, hani kayboluşun yazarı, o da mı gol olmuyor?"
Komik çocuktu bu Korkut, ama ilgi doruktaydı tam arzuladığı gibi.
"Yazındaki hoş çabalamalar bunlar, çizginin dışına çıkmak, bir takım kuralları bozmak. Sanatın da aslında tam olarak bu olması lazım. Sonsuz bir çabalayış olağanüstü olana ulaşmak için."
Bir alkış koptu, bir kıpırtı , başı bir arkadaşı ile paylaştığı odadaki masaya düştü. Göz kapakları aralandı, acı hakikatin farkına vardı.
Ampirik olması için uğraşılan bir öykünün aynı zamanda okuyucuyu kurgusuyla vurması oldukça zordu. Başını masaya yatırdı, başka bir basmakalıp öykü için rüyaya daldı.
Abi öncelikle "E"siz lipogram öykün için emeğine sağlık. Ayrıca bayramını da bu vesileyle kutlarım. Site içinden lipogram kullanarak yazabilecekler diye bir liste yapsam seni baş tarafa yazarım, orası garanti. İletinin altına ilk öyküyle şeref verdin. Bu tarz çalışmalarda, okurun ya da yazarların aklında hep bir "Gereği var mı?" sorusu belirir. Ama yazıda da belirttiğim gibi sanatsal yazım bulunduğundan beri neredeyse var olan teknikler bunlar. Yani kısacası beyni yanık yazar takımı hep vardı. Eksilterek çoğaltmak; aklın sınırlarını zorlamak, sınırın diğer tarafına geçmek, yaratıcılığı bir üst noktaya taşımak adına yapılıyor. Daha ilk yazmaya başladığımda akrostiş şiir yazan birisi olarak en zevk aldığım yazım şekilleri bunlar oluyor ilginç şekilde. Ondandır ki abi saçmalamaya itinayla devam.
5 sonraki yanıtı göster
Kimlik (E)
Adımı nüfusta çalışan Tahsin amca koymuş. Vay arkadaş, alt tarafı bir isim yazacak, onu da yanlış yazmış. Maksadı iyiymiş garibin, adını paylaşacak güya. Bunun yaş altmışı aşkın, gözlük dokuz numara, kafa da az kırık olduğundan ‘Tahsin’ olacağıma olmuşum ‘Yahsin’.
Okula başlayana kadar farkına varamadım başımdaki işin. Kara tahtaya çağrılınca ayıktım anca. “Yahsin kalk oğlum!” Tık yok. “Kalksana çocuğum!” I ıh. Hoca suratıma bakar dik dik, sınıfta kıkırdamalar. Anlamam ki bunlar niçin kıkırdar durur. Hoca şaplağı niçin vurur? Yasin adındaki oğlanı çağırıyorlar, kalksın ya. Paydos olunca doğru anamın kucağına. İşin aslı ortaya çıkınca yumrukladım babamın göğsünü. Çocuğunun adına sahip çıkamayan baba olmaz olsundu. Cılız kollarımı tutup bir şaplak da o yapıştırdı. “N’olmuş Yahsin olmuşsa? Buralarda kafa kağıdındaki yannış, yannıştan sayılmaz.” Sonra da anam anlattıydı. “Bu baban olacak Numan’ın nüfus kâğıdında ‘Nuran’ yazar bilir misin? Bakma yavrum onlara. N’olacağmış şuncacık yannışınan?”
Vay anam! Allah’ın hakkı üçmüş. Okuyup yazayım da ilk iş doğru kundaktaki Turhan’ın nüfus kâğıdına bakmaya.
😁
Her zamanki kendinize has mizahınızla enfes bir küçürek olmuş. İkinci dosyanızda küçüreklere de yer verseniz sanki fena olmaz diye düşünüyorum. N'olmuş güzel bir çözüm olmuş lipogram için. Zihninize, emeklerinize sağlık.
5 sonraki yanıtı göster
Bu yorum görüntülenemiyor
Merhaba M. Altar Kaplan Aloda kitabını yazarken Aloda ismi hariç kitabın hiçbir yerinde "O" harfi kullanmamıştir. Bu lipograma girer mi ?
Bir de kitap 29 harfi temsil etmek amacıyla 29 bölümden oluşmuştur. Fakat "O" harfi alfabenin 18. harfi olduğu için Sayfa 18 boş bırakılmış. 17. Bölümden sonra 19. bölüme geçilmiştir. 18. Bölüm yoktur kitapta ☺️
Bu romanı bilmiyordum, yakında lipograma özel video çekeceğim, mutlak edinirim, önerinize sağlık. Kesinlikle lipogram tekniğini kullanmış yazar ama keşke kitap isminde de "O" harfini kullanmasaydı. Gerçi onu da bilinçli yaptığı çok belli. Büyük yayınevlerinin en sevmediğim tarafı, çok sayıda eser bastıklarından ellerindeki bazı değerli kitapları doğru düzgün tanıtamamak. Bu kitabın tanıtım yazısında lipogram kullanıldığı yazmıyor. Bunu ancak yazarın kendi sitesine girince görebiliyorum.
"Veda" romanımdan(eğer bir gün tamamlamak kısmet olursa) alıntı. (E)
Susmuştu. Bir ömür konuşarak anlatamadı ya ona duygularını, susmaktı kararı. Hapsolduğu ruhunu saklamıştı onu duymayandan. Aşkının acısına sahip çıkacaktı artık. Ama doktorlar. Onu rahat bırakmayacaktı mı? Hiç mi yalnız kalamayacaktı acısıyla? Ay'ın parıltısı, yıldızların ışıkları arkadaşı olmuştu. Ama hani? O yoktu. Onun hayaliydi avunduğu, tutunduğu...
"Suskun! Konuş! Anlat!"
İrkildi. Ani bir sıçrama ve baygın bulundu odasında. Ya sonra?....
6 önceki yanıtı göster
Öncelikle emeğinize sağlık. İlk kitabınız olacaksa eğer Kültür Bakanlığı ilk eser teşviği var. Buna başvurabilecek bir yayıneviyle değerlendirebilirsiniz. Paragraf lipogram açısından sorunsuz. Fakat ilk bakışta üst üste "O" , "Onu" tekrarları ve birbirinin devamı olan soruların paragraftaki akışı yavaşlattığını düşünüyorum. Tabii ki tüm bunlar metninizi tamamladığınızda düzeltilebilecek hususlar.
3 sonraki yanıtı göster
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.