Bir sosyoloğun gözünden yeryüzü; bahçe, bitkiler ve doğa. Byung Chul Han'ın bir kaç kitabını alırken, sepete bunu da eklemiş bulunmuştum. İçeriğine bakmadan, sürpriz kitap niyetine almıştım peşinden de. İçeriğe baksaydım, muhtemelen o bakış ile bu kitabı almazdım. Bu kesin. Ama okuduktan sonra bende bıraktığı şeyi sorarsanız cevabım şu: bu kitabı okumaya ihtiyacım varmış. Ben onu değil, o beni seçmiş gibi hissettirdi okurken ve sonrasında. Toprağı, yeryüzünü, dünyayı tanımak istemiyle her gün bahçe ile uğraşmaya karar veren yazar, bu eser ile güncesini bizimle paylaşmış. Önsöz bölümünde dikkatimi celbeden bir cümlesi var; "bahçe çalışması benim için sessiz bir meditasyondu, sessizlikte eğleşmekti." Bu ifadeyle aynı anlama gelen birtakım cümleleri, köyümdeki orta yaş üstü kişilerden pek çok defa duydum aslında. Ve doğayla vakit geçirmenin insanın imanını artırdığına dair şeyleri de. Katılıyorum da. Çünkü insan, kendinden başka bir şey ile uğraşırken bile, kendine saplanmaktan kurtuluyor zaten. Ki doğa ile meşgul olmak, doğanın gücü, yüceliği ve ölçülemezliğine şahit olmak, insanın kendini tanımasına ve dünya üzerindeki yerini idrak etmesine yardımcı oluyor. Kendini bilen Rabbini bilir hesabı, varlığını tanıyan başka varlıkların da farkına varıyor bence. Bu yüzden evet, Osmanlı tıbbı hakkında üstünkörü duyduğum bir bilgiye göre akıl hastaları için müzik ve sanatın yanında, bahçıvanlık işleri de öneriliyormuş o zamanlarda. Ne denli ince bir düşünce, değil mi?... Kitap boyunca yazarın toprağı tanıması, çiçekleriyle ilgilenmesi ve bağ kurması, bahçesini koruması ve zaman zaman iç dünyasının muhasebesini dinliyoruz, sanki bir hayal bahçesi gibi... Zaten yazar bahçesine Gizli Bahçe dese de, bahçenin ismi kapı levhasında Düş Bahçesi olarak geçiyormuş (sy.9). "Doğaya dair düşünmek öznenin kendini konumlandırma inadını yener: "Gözyaşları süzülüyor, işte yeniden yeryüzüne ai-dim!" Bu süreçte Ben, tinsel [geistig] olarak, kendi kendisine [sich selbst] tutsaklığından kurtulup çıkar. (sy.24)" Bu, kitapta geçen cümlelerden birisi. O sıralarda"herşey insan için var" ve "herşey birbiri için var" cümleleri arasında bir tartışma içerisinde idim. Bu cümle ile birlikte ulaştığım sonuç, "insan doğadan uzaklaştıkça herşeyin insan için olduğu algısına kapılmış, belli ki" olmuştu. Marlo Morgan'ın Bir Çift Yürek kitabında da insanın doğa ile iç içe yaşaması ve karşılıklı birbirine hizmet etmesi, bende bu düşünceleri uyandıran şeydi sanırım. Ve tabi Japon dinlerinden Şintoizm'in bazı yönleri, Uzakdoğu kültürü ve belki biraz da içsel dönüşümler... Yazarın da Uzakdoğulu olduğu düşünülürse, doğa ile iç içe olduğu bu duygu yüklü kitap, anlam kazanacaktır elbet. Bu yönüyle kitap, yazarın içine döndüğü, eleştirel mantıksal diline biraz da olsa ara verdiği bir kitap gibi değerlendirilebilir. "Hayatımda ilk defa yeri [Boden] kazdım. Kürekle derinliklerine kadar indim. Bu esnada ortaya çıkan gri, kumlu toprak bana yabancıydı, hatta neredeyse ürkütücüydü. Gizemli ağırlığı karşısında şaşkındım. Belleme sırasında bir sürü köke rastladım, ama onların yakınlardaki bitkilerle ya da herhangi bir ağaçla bağlantısını kuramadım. Demek ki aşağıda şimdiye kadar varlığından habersiz yaşadığım gizemli bir HAYAT vardı. (sy.25)" "Soğuk, karanlık evrenin ortasında yeryüzü gibi bir yaşam alanının olması inanılmaz. Geri kalanı cansız olan bir evrenin içinde küçük ama yaşam dolu, çiçek açan bir gezegende var olduğumuzu, gezegensel bir varlık olduğumuzu hiçbir zaman unutmamalıyız. Gezengensel bir bilinç zorunluluktur (sy.27)" Yukarıdaki alıntılar, konuyu özetler durumda; "yeryüzüne dönüş, mutluluğa dönüştür". "Değersiz olana yüksek bir anlam, alışıldık olana esrarengiz bir hava, bilindik olana bilinmeyenin gizemini, sonlu olana sonsuz bir görünüş [Schein] verirsem, onu romantikleştirmiş olurum. (sy.30)" Bu ifade ise bana, insanı romantikleştirmiş olabileceğimizi düşündürdü, yukarıdakilerle bağlantılı bir şekilde... Daha bir sürü şey... Kısacası kitap güzel, tavsiye ederim, bu kadar :)

Yeryüzüne ÖvgüByung-Chul Han · İnka Kitap · 2021161 okunma

·

90 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

E.K.Z