"Outliers" veya Türkçe tercümesi ile "Çizginin Dışındakiler"... Kitap, başarılı insanların sadece çalışkanlık veya sadece şans ile bulundukları konuma gelmediklerini; aksine başarı da pek çok faktörün rolü olduğunu anlatıyor. Yazar, kitabın amacını sayfa 22'de şu ifadelerle özetlemiş: "Outliers'ta sizi başarıya ilişkin bu tür kişisel açıklamaların işe yaramadığına ikna etmek istiyorum. İnsanlar yoktan var olmaz. Soy sopa ve himayeye bir şeyler borçluyuzdur. Kralların karşısına dikilen insanlar bunu tek başlarına yapmış gibi görünebilir. Ancak gerçekte her zaman gizli avantajlardan, olağanüstü fırsatlardan ve öğrenmelerine, çok çalışmalarına ve dünyaya diğerlerinin veremediği biçimlerde anlam vermelerine olanak tanıyan kültürel miraslardan yararlanırlar. Nerede ve ne zaman büyüdüğümüz fark yaratır. Ait olduğumuz kültür ve atalarımızdan kalan miras, başarı modellerimizi hayal bile edemeyeceğimiz yollarla biçimlendirir. Bir başka deyişle, başarılı insanların neye benzediğini sormak yeterli değildir. Sadece onların nereden geldiklerini sorarak, kimin başarılı olup kimin olmadığına ilişkin mantığı ortaya çıkarabiliriz." Sadece bu cümleler bile tüm kitabı özetlemek için yeterli. Fakat kitabı okumak, bu amacın ve özetin insanın içine işlemesini sağlıyor. İkinci kez okuduğum bir kitap ve hem yazarın değindiği konular hem de çevirmenin duru dili, kitabı bir çırpıda bitirme isteği veriyor insana. İlk okuduğumda da aynı şeyi düşünmüştüm; bugün burada bunları düşünüyorsam/yazıyorsam/yaşıyorsam, bir yerlerde bir avantaj veya dezavantaj durumum muhakkak olmuştur. Ailem, akrabalarım, karşılaştığım insanlar, yaşadığım şehirler, okuduğum kitaplar, izlediğim filmler, içinde bulunduğum çağ... Tümü, bizi burada var eden basamaklar. Aslında buradan yola çıkıp uzun uzun örnekler vermek de mümkün. Tarihe mâl olmuş pek çok kişiyi, yazarın bakış açısı ile incelemek, yüzeysel bir inceleme dahi olsa, insanı heyecanlandırıyor. Devlet adamları, bilim insanları, hatta peygamberler bile bulundukları dünyanın kültürel mirası sayesinde bugün anılmaya devam ediyor aslında, değil mi? Bu açıdan kitap, benim ufkumu açtıkça açmaya devam ediyor. Bununla birlikte yazarın değindiği bir kaç konuya da değinmek istiyorum. 1) Birinci bölümde yaş farkının, hatta ay farkının bile gelişimde ve tabi başarıda etkili olduğuna dair örnekler verilmekte. Mesleğimden düşündüğde, ilkokula kaydolma yaşının Eylül itibariyle 69 aylık olması şartına göre Ekim, Kasım, Aralık doğumlu çocukların diğer aylarda doğan çocuklara göre daha küçük olması durumu söz konusu. Bu da kalem tutuşlarından, sorumluluk duygularına, sosyal ilişkilerinden, ileriye dönük akademik başarılarına kadar etkileyen bir durum. 2) İkinci bölümde 10 bin saat kuralından bahseden yazar, kısaca ustalıkta tekrarın ne denli önemli olduğunu bizlere anlatmakta. Rutinlerin ne büyük bir nimet olduğunu anladığımız şu aylarda, rutinlerin tekrarı sağladığını düşünmek de şükrümüze şükür katacaktır diye düşünüyorum. 3) Yedinci bölümde uçak kazaları ile ilgili anlatılan bölümde, kültürel mirasın canlı unsuru olan dilin, başarı üzerindeki etkisinden bahsediliyor. Asyalı birini yakından tanıdığınızda kültürlerinin, dillerinin, yazı karakterlerinin zihinlerine nasıl yansıdığını farketmek çok kolay olacaktır. Yine bölümde yazarın, yakıtın tükenmesi ile düşen Avianca 052 sayılı uçağın, Kolombiyalı pilotların dillerinin ortaya koyduğu kültürel yapıdan kaynaklı olabileceğine dair yorumunu da göz önüne almak anlamlı olacaktır. Tüm bu dil örnekleri bana, Sapir-Whorf hipotezini hatırlattı: Dil, düşünceyi; düşünce de dili yaratır. Bu dil hipotezini daha iyi anlamak isterseniz, 2016 yapımı Arrival (Geliş) filmini tavsiye ederim. 4) Kitabın sonunda yazarın kendi başarı hikayesine yer vermesi ise artı puan. Otobiyografik örnek, her zaman tutar arkadaşlar:) İyi okumalar dilerim.

OutliersMalcolm Gladwell · MediaCat Yayınları · 20228,1bin okunma

·

76 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

E.K.Z