Aiskhylos efsane isim Prometheus’u bizlere 3 tragedyada anlatmıştır. Tragedya ya da bizim bildiğimiz şekliyle trajedi. Ancak elimize ulaşan sadece
Zincire Vurulmuş Prometheus olmuştur. Diğer ikisi yitirilmiş sadece isimleri bilinmektedir. Birisi "Kurtulmuş Prometheus", diğeri "Ateş Taşıyan Prometheus" olarak bilinmektedir.
Prometheus Titanlar soyundandır. 3 kardeşi vardır: Atlas, Menoitios, Epimetheus. Dört kardeşin kaderi de Zeus tarafından eşi görülmedik cezalarla şekillenmiştir. Çünkü Zeus'un Titanlara ayrı bir hıncı vardır. Bunun sebebi Prometheus ve kardeşlerinin akıl gücünden yana üstün olması ve kendisine karşı gelmeye yeltenmelerinden korkmasıdır.
Prometheus’un anlamı ‘önceden gören’dir yani aslında kendisi kâhindir ve Zeus’a sonunun aynı babası gibi olacağını, tahttan düşeceğini söyleyerek onu dehşete düşürüp sinirlendirir. Bunun nedeni ise Prometheus’un ezelden beri insanları sevmesi ve onların tarafını tutmasıdır. Zeus bu sözlere tabii ki sinirlenir ve ateşi insanlardan alır bir daha da geri vermez. Ancak az önce de söylediğim gibi insanları seven ve koruyan Prometheus her şeyi göze alarak ateşi geri alır, insanlara verir. Artık tanrıların kurdukları düzene açık açık başkaldırmaktır Prometheus. Zeus bu küçük düşürücü davranışı asla affetmez ve Prometheus’a çok acı verici bir ceza verir.
Ölümlülerin yani insanların düşmanı olan Zeus, Titanları yenip egemenliği ele aldıktan sonra bir düzen kurmaya girişmiştir. Bu insafsız ve zorba düzene tek başkaldıran Prometheus olmuştur.
Burdaki olay özgürlük ve kölelik üzerine oluşmuştur. Kaba gücü kendisine yol bilmiş Zeus her şeyin hakimi gibi gözükebilir ama durum tam tersidir. Neticede akıl gücü kaba güçten üstündür. Prometheus aracılığıyla bize verilmek istenen düşünce aslında özgür düşünce tutuklanamaz, susturalamaz, alt edilemezdir. Egemenlik kaba kuvvetin değil özgür düşüncenindir.
Prometheus Goethe, Hesiodos gibi yazarların eserlerine de konuk olmuş Özellikle Hesiodos'un iki büyük şiiri Theogonia ile İşler ve Günlerde çok sözü edilir. Benim en sevdiğim Aiskhylos'un Prometheus'u oldu.
Kitabın önsözü o kadar açıklayıcı ki kitabı çok kolay anlamamızı sağlıyor. En sevdiğim önsözlerden birisi oldu. Ayrıca mitolojide çok önemli bir eser olduğunu düşünüyorum ve eğer ilk defa bir mitoloji okuyacaksanız bu Zincire Vurulmuş Prometheus olmalı.
Kitabı bana hediye olarak gönderen çok kıymetli
Emre Bulut 'a ve https://1000kitap.com/bidunyakitapgrubu üyeleri değerli dostlarıma çok teşekkür ediyorum.
Keyifli okumalar...