Item: Zincire Vurulmuş Prometheus
Rating: 9 puan verdi
Author: Emre Bulut

Emre Bulut

@Emrebuluttt

10 Mayıs 2023 20:22

Edebiyat

78 syf.

· Kitabı okudu

9/10 puan verdi

7 günde okudu

Umut Işığı

Aiskhylos trajedinin babası olarak tanınır.

Aristoteles ya göre bu türdeki karakter sayısının artmasını ve karakterlerin arasındaki çatışmaların olmasını ilk yapan yazardır. Kimine göre 90, kimine göre 70 tane oyun yazmıştır. Bunlardan sadece 7 tanesi hayatta kalabilmiştir.

Zincire Vurulmuş Prometheus onun en popüler eseridir ama bu eseri onun yazdığı ne yazık ki net değildir. Euphorion da yazdı diyenlerin sayısı hayli fazladır. Diğer oyunlardan alıntılar halinde hayatta kalan parçalar ve Mısır papirüslerinde daha fazlası keşfedilmeye devam edilmektedir. M.Ö. 525 te doğduğu rivayet edilmektedir. Atina ya 27 km uzaklıkta bulunan Eleusis onun doğum yeridir: Euphorion ve Euaeon onun oğullarıdır. Oğullarının ikisi de meşhur trajik şairleridir. Euphorion, hem

Sophokles hemde

Euripides in önünde bir şiir yarışmasında birinci olmuştur. Ölümü çok garip olmuştur. Kafasına bir kartal tarafından yüksek bir mesafeden kaplumbağa düşmüştür ve oracıkta ölüvermiştir. Aeschylus'un oyunlarının sahnelendiği Atina'daki Dionysos Tiyatrosu onun için çok önemlidir ve bugün turistlik olarak birçok ziyaretçi buraya gidip, gezmektedir. Ona atfedilen yalnızca yedi trajedi bozulmadan hayatta kaldı: Persler , Thebes'e Karşı Yedi , Yalvaranlar , Oresteia olarak bilinen üçleme (üç trajedi Agamemnon , The Libation Bearers ve The Eumenides ) ve Zincire Vurulmuş Prometheus (kimin yazdığı tartışmaktadır). Günümüze gelen tüm oyunları City Dionysia'da birincilik ödülü kazandığı biliniyor. Onun farkı kısaca şuydu : Fazla dramatik çeşitliliğe izin veren ikinci bir oyuncu ekledi sahneye. Koroyu daha etkin kullandı. Sahneye çok fazla karakter ekledi. Skenographia veya sahne dekorunu tanıttı. Kostümleri daha ayrıntılı ve dramatik yaptığı ve oyuncularına platform çizmeler giydirdiği de söylenir. Aeschylus oyunlarını manzum olarak yazmıştır. Sahnede şiddet uygulanmaz. Oyunlar, Atina'daki günlük hayattan uzak, tanrılarla ilgili hikayeleri anlatıyor ya da Persler gibi çok uzakta geçirmektedir. Aeschylus'un çalışması güçlü bir ahlaki ve dini vurguya sahiptir. Oresteia üçlemesi, insanların evrendeki tanrılara, ilahi yasaya ve ilahi cezaya göre konumuna odaklanmaktadır. 1968'deki başkanlık kampanyası sırasında, Senatör Robert F. Kennedy, Martin Luther King Jr.'ın öldürüldüğü gece Aeschylus'un bir alıntısını söylemiştir : "Uykumuzda bile, unutulamayan acı damla damla kalbe düşer, ta ki kendi çaresizliğimizde, irademize karşı bilgelik gelene kadar Tanrı'nın korkunç lütfu."

Zincire Vurulmuş Prometheus kitabı yazarı kim olduğu kesin olmamakla beraber en popüler kitabıdır. Hikaye, Zeus'a meydan okuyan ve insanlığını koruyan bir Titan olan Prometheus'un Zeus'un gazabına uğradığı ve cezalandırıldığı mitine dayanmaktadır. Bir üçlemenin ilk kitabı olan

Zincire Vurulmuş Prometheus, diğer iki kitaplar kayıp olduğu için yazarın niyetini belli edememektedir. Hikaye aslında çok meşhur bir hikaye. Kronos un oğlu olan Zeus babasından bir şekilde koltuğu alır. Prometheus, babasının isyanla indirilmesi hadisesinde Zeus tan taraf olmuştur. Yeni kral olarak Zeus, insanlığı yok etmeyi ve değiştirmeyi amaçladığından Prometheus artık onunla beraber hareket etmek istemektedir. Ateşin kullanımını insanlara öğretir. Hatta insanlara sanatı da öğretmiştir. Kral Zeus a bu isyan ve habersiz hareketlerin tabiki karşılığı Prometheus un cezalandırılmasıdır. Olumsuzluğa kapıldığı anda Prometheus yalnız kaldığı bir anda geleceğin olumlu anlamda neyi temsil edebileceğini biraz belirsiz bir şekilde seziyor ve öfkesi azalıyor. Bu işte umut ışığı idi bana göre. O yüzden yazımın başlığı olarak bunu seçtim. En mutsuz, en umutsuz, en yalnız, en karamsar, en beklentinin sıfıra indiği, her şeyden vazgeçebilecekken bir anda beliren ışık. Tam her şey bitmişken gelen o ışık. Kimin hayatında yok ki bu ışık. Ayağında çorabının baş parmağı yırtıktır ve o esnada zengin olunca insanlara yardımcı olacağım, onları mutlu edeceğimin hayalini kurarsın. İşte o ışık. Bir gün zincirlerinden kurtulacağını, ancak bunun Zeus'un değil, Kader'in yönettiği bir şey olan Zorunluluğun müdahalesinden kaynaklanacağını öne sürüyor. Ama nedenini sır olarak herkesten saklar. Burada da kaderci anlayışın o dönem bile ne kadar önemli olduğunu görebiliriz. Kurtarıcısı kim olacak mevzusu ile ilgili olarak da yine mit geleneği olan kehanetlerle olay çözüme kavuşur. Bu kısımda çok güzeldi. Kitapta yine günümüzün kanayan yarası depremde geçiyor. O dönemde yine belli ki insanları mağdur ediyormuş. Aradan geçen binlerce yıl hiçbir şeyin değiştirmemiş. Hala deprem o kadar teknolojinin geliştiği günümüzde bizleri mağdur etmeye devam ediyor. Üçleme Prometheia olarak geçer. Prometheus, Zeus'u deniz perisi Thetis ile yatmaması konusunda uyarır., çünkü babasından daha büyük bir oğul doğurmak kaderinde vardır. Devrilmek istemeyen Zeus daha sonra Thetis'i ölümlü Peleus ile evlendirecektir; bu evlilikten de Truva Savaşı'nın Yunan kahramanı Aşil doğacaktır . Uyarı için minnettar olan Zeus, sonunda Prometheus ile barışır. Kral çıplak diyebilen bir insan sonunda kralı uzun mağduriyetin neticesinde ikna ettirmiştir. Keşke her kral çıplak denildiğinde kendisine bir bakabilse. Kitap kısacık ama hikayesi de bir o kadar ünlü ve dolu doludur. Çevirisinde yine

Azra Erhat ve

Sabahattin Eyüboğlu vardı. İki Roma ve Yunan Antik Çağ Edebiyatı aşığı insan. Yine kusursuz iş çıkarmışlar. Kitaba puanım 9.

Zincire Vurulmuş PrometheusAiskhylos · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20197,3bin okunma

··

5,1bin görüntüleme

Lal

@Misso ·

10 Mayıs 2023 20:33

Yine bir mitoloji kitabı 🙄Ama itiraf ediyorum bunu okuması zevkliydi. Ölüm şekli çok ilginç olmuş insanın inanası gelmiyor 😂😂 Mitolojideki her şeye inandın da bu mu kaldı diyebilirsin.Haklısın.Saygılarımı sunarak inceleme için teşekkür ediyorum.