Item: Karanlığın Sol Eli
Rating: 9 puan verdi
Author: John Coffey

John Coffey

@Okumayagonullu

18 Ağustos 2023 00:04

Edebiyat

304 syf.

· Kitabı okudu

9/10 puan verdi

20 saatte okudu

Nusuth

Ursula K. Le Guin'in belki en bilinen eseri

Mülksüzler'dir. Yalnız yazara ülkesinde asıl ün kazandıran kitap

Karanlığın Sol Eli olarak bilinir. Öyle ki bilimkurgu yazarımızın bu kitabı ilk yayınlandığı tarih olan Mart 1969'da yazara devrinin en önemli iki ödülü olan Hugo ve Nebula ödüllerini kazandırmıştır. Bu iki ödülü birden kazanan ilk kadın yazar olarak tarihe adını yazdırmıştır. Kitap önsözüyle sizi içine çekmeyi başarır. Yazar burada "önbili" kelimesini tanımlar ve şöyle açıklar: "Bilimkurgu yazarının burada ve şimdiye ait bir fenomeni ya da eğilimi alıp, bunu dramatik etkiler yaratmak amacıyla arıtıp yoğunlaştırarak geleceğe doğru genişlettiği varsayılır. Eğer böyle devam ederse, işte bu olacaktır." Ayrıca bilimkurgu romanlarının hep gerçekle bağdaşmak zorunda olmadığı ve nitekim tüm yazarların senaryo resmeden bir "yalancı" olduğunu ifade eder. En sevdiğim kısım ise kehanet yani gelecekten haber vermenin üç kişiye bahşedildiği(peygamberler, falcılar ve fütürologlar) ve bunlar arasında gidip para verdiğimiz için en kıymetlilerinin falcılar olduğu kısmı idi. Toplumumuzda da bildiğimiz gibi insanlar ceplerinden para çıkınca kendilerini daha huzurlu ve kıymetli hissederler, ücretsiz verilen birşeyin değerini sadece müşgül durumdakiler anlar. Gelelim kitaba: Kitap yüzlerce ışık yılı uzaklardan bir elçinin farklı bir gezegene ayak basması ile başlar. Amacı bu gezegeni Ekümen denilen ve yaklaşık 83 gezegenin oldugu bir topluluğa davet etmek. Elçimizin adı: Genri Ai(kitap boyunca Ali diye okumuş olabilirim). Terra isimli bir gezegenden geliyor(Burada hangi gezegen olduğu bahsedilmiyor ama Roman mitolojisinde Dünya'mızın diger adı Terra, Yunan mitolojisinde Gaia). Olaylar buradan sonra başlar. Bu ütopik/distopik bir evrenin adı "Kış" anlamına gelen "Gethen". Bu gezegende her yıl 14 ay, 364 gün içeriyor ve sürekli soğuk bir ortam mevcut. Öyle ki "insan neyi en çok görürse ona şiir yazarmış" sözünü hatırlatan şekilde en az on farklı şekilde kar yağış ismi var. İnsanlar soğukla savaşıyor ve tolerans geliştirmeye çalışıyor. Bu gezegendeki en büyük şaşkınlık sebebi insanların "cinsiyetsiz" olması. Canlılar yılın altıda beşinde herhangi bir cinsiyete sahip değiller. Bu insanlara bu dönemde "androjen" ismi veriliyor. Bu ismin seçilmesi tesadüfi değildir çünkü mitolojide ilk yaratılan insana yunanca “andro” yani erkek, “gyne” yani kadın kelimelerinin birleşiminden oluşan “Androgynes” olarak isimlendirilmistir. Bu kişiler "hermafrodit nötr" olarak tanımlanan formdadır. Hermafrodit kelimesi Yunan tanrılardan Hermes(hız, zeka, kurnazlık tanrısı) ve Afrodit’in(aşk ve guzellik tanrısı) ilk çocukları guzeller güzeli ama iki cinsiyetin de özelliğini tasıyan "Hermaphroditus" dan gelir. "Nötr" ise cinsel olarak aktif olmadıklarını anlatmak için kullanılır. Bu kişilerin dış görünüşleri kitapta hiç bahsedilmez. Yalnızca yılın altıda birlik kesiminde cinsel olarak aktif olan bu canlılar "kemmer" denilen döngüye girdiklerinde hormonal etki ile biri kadın biri erkeğe evrilir ve türlerinin devamı için çocuk yaparlar. Burada ki ince nüans bir kişi bu sene baba olarak karşı tarafı dölleyebilirken, ertesi sene anne olarak çocuk doğurabilir. O yüzden kişilerin hangi forma dönüşeceği tamamen kemmer psikolojisine bağlıdır. Biz burada Ai'nin yolculugunu izleriz. Yolculukta dikkatimi çeken bir nokta akıl okuma ve ileriyi görme özelliği olan bir kavmin temel yaşama biçiminin "Cehalet'e ulaşmak" olarak belirlemeleridir. Şu diyaloğu okuyunca istemsiz gülümsüyorsunuz: -"Bilemiyorum. Son derece cahilim." Genç adam güldü ve eğilerek selam verdi. "Onur duydum!" dedi. "Üç yıldır burada yaşıyorum ama hâlâ sözünü etmeye değer bir cehalet edinemedim." Ve aynı bölümün sonunda geçen diyalog da kesinlikle bilinen veya tahmin edilen, kaçınılmaz olan sizin ve benim geleceğimize dair bildiğimiz tek kesin şeyin "herkesin bir gün öleceği" gerçeği olması su götürmez bir gerçektir Kitabın asıl tezi cinsiyet olmayan bu ülkede savaşların, toplu ölümlerin olmaması. Yani toplumdan savaşçı, kibirli, güç kavgası olan "erkek" karakterini alınca aslında hiç kargaşa çıkmadığı. Peki yarım asır önce yazılan bu kitapta ki hipotez doğru mudur? Güncel çalışmalar bunda haklılık payı olduğunu gösteriyor. Hadım edilen erkeklerde şiddet meyli ve dürtüsellik azaldığı tespit edilmiştir. Veya tam tersi testosteron/androjen takviyesi alan erkek ve kadınlarda agresiflik, şiddet gösterileri, kendine ve topluma zarar verme isteklerinin arttığı tespit edilmiş. Ne dersiniz biz erkekler bu dünyaya verilmiş bir ceza mıyız? Bir iki ufak dokunuş. Öncelikle okurken cinsiyet belirtmese de biri hariç tüm karakterleri okurken aklınıza erkek cinsiyet geliyor. İkincisi bu evrende herkes mutlu ve huzurlu değil. Üçüncüsü eğer kötüye kullanılmadığı takdirde "dualizm" yani iyi/kötü, aydınlık/karanlık, kadın/erkek yaşamın devamlılığı için şart. Zaten kitabın isminin verildigi şiir de bunu çok güzel anlatıyor. " Işık karanlığın sol elidir karanlık da ışığın sağ eli. ikisi birdir, yaşam ve ölüm, yan yana yatarlar kemmerdeki sevgililer gibi, tutuşmuş eller gibi, sonuçla yol gibi." Genel olarak sevdiğim bir kitap oldu. Herkese keyifli okumalar.

Karanlığın Sol EliUrsula K. Le Guin · Ayrıntı Yayınları · 20213,027 okunma

323 görüntüleme

Çalıkuşu Habibe

@habibe_ce ·

18 Ağustos 2023 13:49

Fuat Sevimay hocam Ursula K. Le Guin'in kitaplarını pek sevemediğini söylemişti. Bende de ister istemez bir ön yargı oluşmuştu hiç okumadığım hâlde. Ama ilginç konularmış. Ai, Ali diye okunuyor hakikaten. Erkekler dünyanın başına bela mı? Bazı diktatör ve hırslı liderler için evet diyebilirim bu sorunun cevabına. Ama genel anlamda evet diyemem. Zaten genellemeleri de sevmem. Ying-Yang gibi bence de evrende her şey zıddıyla kaimdir. Paragraf sonu ve inceleme sonundaki şahsî yorumlarınız renk katmış yine. Eser hakkında fikir edinmiş olduk. Yeni bilgiler kattık heybemize. Teşekkürler Yusuf hocam. Emeğinize sağlık. Çok başarılı olmuş bu incelemeniz de. 👍🙏🌻🌷👋

John Coffey

@Okumayagonullu ·

18 Ağustos 2023 14:07

🌿🌿keyifli okumalar hocam

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

John Coffey