“Bu kitap neyle mi ilgili? Dünyadaki her şeyle…”
Romanın baş karakteri Lin Avustralya’da hapishanede kalıp hasımları tarafından öldürülmektense, firar edip gittiği Bombay’da özgür bir kaçak olmayı seçer; sahip olup da kaçırdığı tek şey kendisidir. Kader; onu neye dönüşmesi ya da dönüşmemesi gerektiğini gösteren insanlarla bir araya getirir. Kişiliği ve kimliği artık etrafındaki insanlarla kurduğu ve birbiriyle kesişen ilişkilerin haritadaki koordinatları gibidir.
Hapishaneden kaçmadan önceki adı Dale’dir; kaçak olarak arandığı andan itibaren Lindsay Ford, Prabaker ile tanıştıktan sonra Linbaba, Abdullah için Lin kardeş, Karla ile birlikte Madam Zhou’nun sarayından Lisa’yı kurtarmak için büründüğü kimlikte Gilbert Parker ve Prabaker’in köyüne gidip de orada kendisine yeni bir isim koyulmasıyla da nihayetinde romana ismini veren Shantaram…
Lin o hapishanenin duvarına tırmandığında, kendini sanki dünyanın ucundaki bir tepeye tırmanmış gibi hissetmiştir. Özgürlüğe doğru kayarken tanıdığı dünyayı ve onun barındırdığı tüm sevgiyi kaybetmiştir. Bombay’da farkında olmadan kaybettiği bu sevgiyi bulmaya, hatta eskisinin yerine koymaya çalışır.
Daha ilk görüşte Karla'ya aşık olur, Prabaker ve Abdullah'ı kardeşleri gibi görür; Kadirbhai'yi ise babası yerine koymuştur.
Lin’in Bombay’da hayatına giren ve onun kaderini etkileyip hayatına yön veren (Birleşmiş Milletler elçileri gibi farklı ülkelere mensup) belli başlı kişilere gelince:
İsviçreli Karla, Hintli Prabaker, İranlı Abdullah, Afgan Kadirbhai, Rus Madam Zhou, Fransız Didier, Alman Ulla, İspanyol Modena, İtalyan Maurizio, Amerikalı Lisa, İngiliz Lettie, Pakistanlı Abdül Gani, Filistinli Khaled, Nijeryalı Hasan ve bir de insanlar haricinde Kano adındaki hüküm giymiş bir ayı… (özellikle ‘ayı kucaklaşması’na dair olan bölüm ve Kano’nun diğer maceraları eminim sizi de çok etkileyecek…)
Shantaram her şeyden önce bir atmosfer öyküsüdür; romanda Bombay öylesine iyi resmedilir ki, okurlar kendilerini adeta oraya ışınlanmış gibi hissederler. 
Horacio Quiroga‘nın dediği gibi: “Yalnızca, zamanında pozisyonunun bilincinde olmaksızın, yörenin renklerinden biri olmuş kişi yeniden geri getirebilir, o yerel rengi.” 
Gregory David Roberts de yıllarca yaşayıp çok sevdiği bu tekinsiz, kozmopolit, iki yüz kadar şive ile yabancı dil konuşulan tezatlıklar şehri ve Bollywood’u da içinde barındıran acayiplikler diyarı Bombay’ı (şimdiki adıyla Mumbai) romanın merkezine ustalıkla nakşetmiştir.
*Romanda en öne çıkan ve sıklıkla bahsedilen, akabinde Lin’e hem dost, hem de düşman kazandıran mekân Leopold Cafe’dir:
i.hizliresim.com/mbjwpo7.jpg
“Üç saat içinde otuzdan fazla suç işledim. İnsanlar bana gülümseyince, ben de onlara gülümsedim.”
Hümanist suç makinesi Lin’in bu beyanatından anlaşılacağı üzere hayatını kazanmak için yaptığı işlerin tümü yasadışıdır; öncesinde Bombay’a gelen yabancı turistler için uyuşturucu ve bilumum ihtiyaç temini üzerinden komisyon alır, sonrasında Kadirbhai’nin emrinde çalışmaya başlamasıyla birlikte döviz karaborsacılığı, altın ve silah kaçakçılığı, sahte pasaport ayarlama işine girer.
Bütün bunların yanında aylarca kendisinin de ikamet ettiği yirmi beş bin nüfuslu Zhopadpatti’deki derme çatma barakalarda yaşayan hastalara hiçbir ücret talep etmeden bakan ve kolera salgınıyla canhıraş mücadele eden yardımsever bir “gecekondu doktoru”dur.
Lin gizli bir düşmanı tarafından hapse attırılır, doksan kilo girdiği yerden kırk beş kilo çıkar. Sonrasında bunun kimin yaptırdığını öğrenecek ve intikamını almaya ant içecektir. Lin'in Bombay'da başlayan macerası Pakistan aktarmalı Kandahar'a kadar uzanır. Manevi babası Kadirbhai'nin ricasını kırmaz ve zorlu bir görevde diğer adamlarıyla birlikte ona eşlik eder. Bu yolculuk esnasında ve Bombay'a dönmeden önce Lin'in bilmediği pek çok sır ifşa olacaktır.
Yazarın hayatına değinecek olursak, Gregory David Roberts 1978’de bir dizi silahlı soygundan hüküm giydikten sonra Avustralya'da 19 yıl hapis cezasına çarptırılır. Temmuz 1980'de Victoria Pentridge Hapishanesinden güpegündüz kaçar ve sonrasında Avustralya'nın en çok aranan adamlarından biri haline gelir. Bombay’a gelişinden sonraysa bu şehrin büyüsüne kapılır ve on yıl boyunca burada bir kaçak hayatı yaşar. Gecekondu sakinleri için ücretsiz bir klinik işletir. Bombay mafyası için çalışır. Tekrar yakalanınca cezasını çeker ve serbest kaldığında başarılı bir medya şirketi kurar. Sonrasında artık tam zamanlı bir yazardır ve ilk romanı Shantaram’ı kaleme alır.
Romandaki Lindsay Ford karakteri ile yazarın hayatı arasında pek çok temel unsur olsa da, bu bir otobiyografi değil; Gregory David Roberts yaratılan anlatıyı kurgu gibi okunacak ama gerçek gibi hissettirecek şekilde yapılandırdığını özellikle vurguluyor. Bu durum Shantaram’ın devamı niteliğindeki 
Dağ Gölgesi için de geçerlidir. Bu roman da yazarın gerçek deneyimlerinden yola çıkarak yazılmıştır; karakterler, diyalog ve anlatı yapısının tümü yaratılmıştır.
Shantaram romanı 2003’te yayımlanıp dünya çapında ses getirdikten sonra, Hollywood tarafından beyazperdeye aktarılması için girişimlere başlandı, hatta kitabın yazarı senaryonun ilk taslağını kaleme bile aldı. Başrolde Johnny Deep’in oynayacağı ilan edilse de, bir türlü start verilemeyen prodüksiyon 2009’da iptal edildi.
i.hizliresim.com/21tk4hc.jpg
Geçtiğimiz yılın Ekim ayında ise Apple TV+ tarafından dizi olarak çekilen ve prömiyeri yapılan Shantaram’ın ilk sezonu yayınlandı.
yabancidizi.pro/dizi/shantaram-...
Kurgu nerede bitiyor, gerçek nerede başlıyor diye sorgulamayıp kendinizi hikâyeye kaptırırsanız ve iyi bir okur olarak ‘Borsalino testi’ni geçerseniz şayet, kalbin kral olduğu Hindistan’ın Bombay’ında birbirinden renkli karakterlerin ve bütün tezatların (aşk-nefret, sadakat-ihanet, esaret-hürriyet, zulüm-adalet, gösteriş-sefalet, keder-saadet vs.) bir araya toplanıp raks ettiği bu kitabın size yaşattığı eksantrik deneyimi asla unutmayacak, oraya gerçekten gidip de bir turist olarak şahit olamayacağınız nice hadiselerden haberdar olma fırsatını böylelikle yakalamış olacaksınız.
Keyifli okumalar…
·
1.200 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.