Boyalı Kuş'u, eğer hafızam beni yanlış yönlendirmiyorsa, İngilizce yazmış olmasını olağanüstü bulurum. Rusça bir roman asla yazamam gibi geliyor bana. Yazamam tabii. Olağanüstü bulmam bundan.
Çok oldu okuyalı. Hatta bu romandan önceydi sanırım,"İdi i Smotri-Gel ve Gör,"Oskarlı filmini Elen Germanoviç Klimov'un izlemiştim. Sonra Spielberg'in Güneş İmparatorluğu filmini izledim. Bu dediklerim hep 1980'lerin ikinci yarısında oldu. 1987 senesiydi galiba. Savaş çocukların gözünden anlatılıyordu. Üçü de 2. Dünya Savaşında geçiyordu.
Spielber'in filminde bir kahraman doğuyordu. Çocuk (Christian Bale) savaşı avantaja çeviren bir kahramandı. Mor Yıllar'ı çevir, sonra da gel, bu filmde sıç, ne adamsın be Spielberg demiştim, sıçtın lan.
"Gel ve Gör" ise bir şaheserdi. Filmden çıktığım zaman, o kadar etkilenmiştim ki, bu travmadan sonra bu çocuk iflah olmaz, diye düşünmüştüm.
Ve bu kitap. Yeraltı edebiyatının şaheserlerinden biridir. Benim okumam öyle. Çünkü otobiyografik özellikleri olan bir roman kabul ediliyor. Ve haliyle kahramanı (Eğer otobiyografikse, Kosinski'nin kendisi olabilir) da iflah olmaz artık, diye düşünmüştüm. Ama Kosinski'nin Amerikalı çelik imparatoriçesiyle evlendiğini öğrendiğimde, bu olamaz, demek ki bu roman tamamen kurmaca, diye düşündüm. Bu anlamda romanın otobiyografik özellikleri eser miktarda ve kaale alınmamalı, dedim. Bu da benim okumam elbette.
Bir keçi mevzusu var ki, kitabın en tartışmalı yeridir, de nedir? Benim okumama göre bu kısım, absürtlüğün doğruğudur. Normal şartlarda tanımı yapılmış toplumsal sözleşmenin, şartlar anormalleştiği zamanlarda deforme olduğunu, hatta varlığının bu sözleşmenin, anlamsız kıldığını anlatır. "Neden" sorusuna, "bana göre fark etmez" cevabıyla gerçekliği reddetme, hatta değersizleşmeye bayrak dikmedir. Nietzsche'ye göre hiçbir olasılık, hiçbir seçenek sana bir diğerinden daha iyi, daha cazip görünmüyorsa nihilizme düşmüşsün demektir.
Hayata bakışında pasifleşip, kendi köşene çekilip "bana göre fark etmez" dediğinde, bunu hayatının başatı kılmışsan, ortada bir problem var demektir. Artık nihilist bir ruh haline girmişsin demektir. Oysa hiçbir şey sonsuza değin sürmez. Savaşlar da. Kosinski, işte bunu vurgular bu kısmıyla romanının. En azından ben böyle okudum.
