Sufi şairler, insanı bulmaktan bahsederler. İnsanı kim bulacak? İnsanın kendisi. Nerede arayacak insanı? İçinde. Yunus'un, "Bir ben vardır bende benden içeru!" demesi bu arayışın şair tarafından yapıldığını ve içindeki o mâye-i iman ile var olan insanı bularak aydınlandığının işaretidir. Peki, insanın içindeki insanı bularak irfana sahip olması nasıl mümkün olacaktır? Buna da Osman Kemali, bir şiirinde şöyle cevap veriyor:
Aşkdır insanlığın emin elçisi
Kendinden kendine gider yolcusu
O korkunç yolların aşkdır kolcusu
Ne akıl kalır o yerde ne vicdan