Spinoza'nın tarih boyunca fikirleri daima tartışma konusu olmuştur. Gerek din yorumu, gerek siyaset gerekse felsefe yorumu dinamik bir zeminde tartışılmıştır. Kendisinden önceki bazı rasyonalistler gibi evreni açıklama veya tasvir etme biçimi mekaniktir. Modern düşüncenin karakterlerini gösteren yorumları, döneminde ki fikirleri de hem toplum hem politikacılar hemde ruhani liderleri oldukça rahatsız etmiştir. "Ne utanç! o kadar mucizeden sonra, tanrı hakkında oluşturabildikleri tek ide topu topu bir buzağdı." - Spinoza Spinoza'nın Teolojik-Politik İnceleme adlı eseri, dönemin şartları yani 17.yy göz önüne alındığında din ve politika üzerinde ciddi anlamda ilk eleştiridir. Kitapta dine bakış açısı ahlaki öğreti temellidir, siyaset alanına doğrudan müdahalesini gereksiz ve yersiz bulur. Öte yandan felsefeden teolojiyi atmaya çalışarak modern dünyanın ilk temellerindeki eğilimi göstermiştir. Ek olarak. dinin itaatkar karakterini bireyin bilgisizliğiyle yorumlarken, akıl özgürlüğüne, vicdan özürlüğüne vurgu yapar. Devlet, bireyin inanç, düşünce, fikir yorumlarına imkan hazırlamazsa toplumun daima yoz ve riyakar olacağını söylemesi adeta okurda şimşek etkisi yaratır. Sonuç olarak, Spinozanın fikirleri, yaralı olan skolastik anlayışı öldürmüş ve modern dünyanın temellendirilmesinde öncüllerden biri olmuştur.

Teolojik - Politik İncelemeBaruch Spinoza · Dost Kitabevi · 2008410 okunma

·

68 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Burak Coşkun