Palto
Öykümüzün kahramanı, dünya edebiyatının ilk küçük insanı Akaki Akakiyeviç; 19.yy rus toplumunun hiyerarşik basamakları arasında kaybolmuş düşük dereceli bir memur. Her ne kadar sahip oldukları bize göre basit, küçük şeyler gibi gelse de Akaki sahip olduklarını kabullenmiş ve bunlarla mutlu olmayı öğrenmiş biri. Hatta monotonlaşmış hayatını değiştireceği için terfi almayı reddedebiliyor.
Yıllarca kullandığı eskimiş paltosunu tamir ettirmek için gittiği terzi; paltonun tamir edilemez halde olduğunu, yenisini dikmesi gerektiğini söyleyince Akakinin hayatı eskisinden farklı bir şekle bürünüyor. Artık yeni bir palto parasını denkleştirebilmek için yaşamaya başlıyor. Uzunca bir süre yeni paltonun hayalini kurarak yaşıyor. Monotonlaşmış hayatına yeni bir amaç girmiş oluyor.
Parayı biriktirip, paltosunu diktirdiğine hayal ettiğinden bile güzel olduğunu fark ediyor. Kendinden alt derecedeki memurların bile değer vermediği silik biriyken, işine yeni paltosuyla gittiğinde daha önce görmediği kadar saygı görüyor. İş arkadaşları yeni paltosunu kutlamak için parti vermeye karar veriyorlar.
Hayatının belki de en heyecanlı, keyifli zamanını yaşayan Akaki; değişiminin sebebi olan paltosunu parti dönüşü çaldırıyor ve hiyerarşi katmanlarıyla olan savaşı başlıyor.
Önce bekçiye giden karakterimiz, bekçinin görevini yapmayıp onu baştan savmasıyla emniyete gidiyor. Fakat oradaki görevlilerin de işini hakkıyla yapmadığını anlayınca çareyi dönemin sonradan önem kazanmış üst düzey bir yetkilisine başvurmakta buluyor. Oradan da yardım bulamayan hatta azarlanan, kovulan Akaki; toplumun çürümüşlüğü fark etmesi ve artık yaşama amacına dönüşmüş olan paltosunu kaybetmiş olması sonucu hastalanıyor ve ölüyor. Fakat öykümüz burada bitmiyor. Petersburg sokaklarında palto hırsızı bir hortlak görülüyor ve tanıyanlar onun Akakiye olduğunu söylüyor.
Hayattayken toplumun hiçbir tabakasından yardım alamayan, değer görmeyen Akaki; hortlağıyla bir nevi toplumsal adaleti sağlamaya çalışıyor.
Palto, dönemin Rusya şartları, toplum ve edebiyat yapısı göz önüne alındığında birçok olayın öncüsü konumunda. Daha önce Avrupa ve Rusyada kaleme alınmış tüm eserler toplumun güçlü kesimini, aristokratları anlatırken; Gogol ilk defa küçük bir insanın hikayesini anlatma cesareti gösteriyor. Küçük, ezilmiş bir insanın gözünden toplumun ne kadar yozlaştığını samimi, sade bir üslupla gözler önüne seriyor. Her ne kadar o dönemin entelektüel kesiminin yoğun eleştirilerine maruz kalmış olsa da ilerleyen dönemlere göz attığımızda Dostoyevskinin Makar Aleksiyevic’i, Charles Dickensın Oliver Twisti, Sabahattin Alinin Raif Beyi ve sayısız pek çok eserin temeli Akaki Akakiyeviç’e dayanmakta.
Ayrıca Palto, rus edebiyatına reailzm akımınını tanıtan eserlerden. Turgenyev, Maksim Gorkin, Çehov ve dünyada realizmin kült örneklerini vermiş bir çok kişi, Golgolun eserlerinden esinlenmişlerdir.
Tüm bunlar düşünüldüğünde Dostoyevskiye hak vermemek elde değil:
Hepimiz Gogol’un paltosundan çıktık..
Nurettin DUYMUŞ
Palto 
Nikolay Gogol
··
32 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.