Refik Halid Karay, hayatının büyük bir bölümünü sürgünde geçirmiş.
İlk kez 1941 yılında yayımlanan Sürgün romanı da yazarın ikinci sürgün yıllarından izler taşıyor.1922 yılında yurt dışına gönderilen yüzelliliklerin hayat hikâyesini anlattığı söylenebilir.
Alaydan yetişme Yüzbaşı Hilmi Efendi, Sivas’taki bir komiserin yalan beyanları ile haksız bir şekilde Beyrut’a gönderilir.Refik Halid Karay’ın ilk sürgününde, Sinop ve Çorum’da onu takip edip, postalarını gizlice okuyan komiserden esinlenerek oluşturduğu bir karakterdir bu Sivas’taki komiser.
Sürgün’de yurt dışına yollanan Osmanlı hanedanı mensuplarının perişanlıkları ve ahlâki değerlerini yitirmeleri anlatılır.
Yüzbaşı Hilmi Efendi sürgün nedeniyle ailesini de kaybeder.
Hilmi Efendi, Ermeni sürgünlerle kader birliği eder.
Refik Halid Karay’ın betimlemeleri, psikolojik tahlilleri, dili çok etkileyici.