II. Abdülhamid, Avrupa için, sevilmeyen, milyonlarca Hıristiyan'ı pençesinde tutan, hilafet sıfatıyla Avrupa devletlerinin Müslüman tebeaları üzerinde manevi nüfuzu bulunan, Hıristiyan devletleri birbirine düşüren, fakat çekinilmesi, belki korkulması, saygı duyulması gereken bir devlet başkanı idi.
Sayfa 97