Bir padişah düşünün ki yıkıma sürüklenen bir devletin başında 33 yılını geçirsin. Türlü badireler, emperyalist devletlerin gözlerini Osmanlı topraklarına diktiğinin farkında olan Abdülhamid bu 33 yıllık yaşantısında Osmanlı Devletini ayakta tutmak adına askeri, ilmi ve fen adına Avrupalı devletleri kıskandıracak cinsten yenilikler getirerek bu yıkıma engel olmaya çalışmıştır.
O bu ülkenin makûs talihinin eğitilmiş insanla yenileceğine inanıyordu.
O, abdestsiz yatağa girmediği yetmezmiş gibi, sabah kalktığı vakit abdestsiz yere basmamak için önce tuğla ile teyemmüm edip ondan sonra gidermiş lavaboya.
O, Selanik’teki Alatini Köşkü’nün kapısını üzerine kilitlenen ve başına bir tabur asker dikilen bir Sultan’dı.
O, Avrupa müziğini tercih eder, tiyatrodan hoşlanırdı.
O, Louis Pasteur kuduz aşısını bulduğu haberini alır almaz Pasteur Enstitüsü adına 10 bin altın frank para armağanı ve şahsına da Mecidi Nişanı takdim eden,
O, her yıl çocukluğundan itibaren biriktirdiği şahsi hazinesinden bir miktar parayı borcunu ödeyemediği için hapse düşenleri kurtarmak için tahsil ederdi,
O, Çinli Müslümanların eğitim düzeylerinin düşük olmasından yakınmaları sebebiyle Pekin’de Hamidiye Üniversite açtıran,
O, İsrailli Theodor Herzl’in Filistin topraklarını satın almak istemesi üzerine “Ben bir karış dahi olsa toprak satmam. Zira bu vatan bana değil, milletime emanettir.” sözüyle devletine ve milletine ne kadar sadık kalan,
Son Halife
Son Sultan
Son İmparator…
