Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Ahlakın Soykütüğü Üstüne

Friedrich Nietzsche

Ahlakın Soykütüğü Üstüne Gönderileri

Ahlakın Soykütüğü Üstüne kitaplarını, Ahlakın Soykütüğü Üstüne sözleri ve alıntılarını, Ahlakın Soykütüğü Üstüne yazarlarını, Ahlakın Soykütüğü Üstüne yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Yeryüzündeki her şeyin yaptığı gibi kendini yenmekle son buluyor. Bu adaletin kendini yenme- si: Kendine verdiği güzel ad biliniyor-merhamet; söylemeye gerek yok, merhamet, en güçlü insanların, dahası, hukukun ötesinde olan- ların bir ayrıcalığı olarak kalıyor.
. Bu; yalnız bir tahmin olarak ileri sürülüyor: çünkü böylesine yeraltı nesnelerinin dibini bulmak zor, ayrıca da acı verici; kim burada, "intikam" kav- ramını beceriksizce araya sokmak isterse, bu konu üstündeki sezgisini arttıracağı yerde, köreltir, bulandırır (-intikamın kendisi bizi aynı so- runa götürür: "nasıl oluyor da acı çektirme bir bedelle ödeniyor?"). Bana öyle geliyor ki, şu evcilleştirilmiş uysal hayvanların inceliği, bundan da öte bağnazlığı (modern insandan, bizden söz ediyoruz), bütün canlılığıyla önüne konan şeyin, şu kadarını olsun anlamamakta inat ediyor: Zulüm eski insanın büyük şenlik sevincini oluşturmuştur; gerçekten de, hemen hemen tüm hazlarının bir yapı taşıdır; nasıl da çocuksu bir saflıkla, nasıl da günahsız bir biçimde, bu insanların zulme olan gereksinmeleri kendini ortaya koyuyor, nasıl da temelde tümüyle "çıkar gözetmeyen bir şer" olarak (ya da Spinoza'nın deyimi- yle sympathia malevolens) 80 insanın normal bir özelliği gibi ileri sürülüyor: vicdanın yürekten evet dediği bir şey olarak! Daha da de- rinlere bakabilen bir göz, belki şimdi bile, insanın bu en eski ve en te- melli şenlik sevincini görebilir;
Reklam
Şu ölçüde bir kuşkuyu: "İnsan" denilen hayvan, "kasıtlı", "ihmal sonucu", "kazarâ", "ceza sorumluluğuna sahip" kav- ramları ve bunların zıt anlamlıları arasında çok daha ilkel bir ayırım yapmaya, böylece de cezaları belirlemeye başlamazdan önce, gerçekten de insan olmanın yüksek bir basamağına erişilmeliydi. Şimdilerde, öylesine belirgin, görünüşte öylesine doğal, hatta öylesine kaçınılmaz, adalet duygumuzun yeryüzünde nasıl ortaya çıktığını açıklamaya yarayan şu düşünce, hani, "suçlu cezayı haketmiştir, çünkü başka türlü davranabilirdi" diyen, gerçekten de, insanın yargılanmasının ve akıl yürütmesinin son derece gecikmiş ince bir biçimidir; kim bu düşünceyi yanlış yere başlangıca koyarsa, daha ilkel insan psikolojisini kaba biçimde yanlış anlamaktan suçlu olur.
"Biz zayıflar, zayıfız birkez; yeterince güçlü olmadığımız şeyler için, birşey yapmamak iyidir"; oysa bu sert bir olgudur, en düşük düzeyde bir kurnazlık, böceklerde bile bulunan (büyük tehlikeler karşısında ölü taklidiyle "çok az şey" yapan), güçsüzlüğün kalpazanlığı ve kendini aldatması sayesinde, sessiz, sonuna râzı, vazgeçme erdemi kılığına bürünür, sanki kendisi zayıfın zayıflığıyımış gibi yani, özleri, etkile- ri, bütün, biricik kaçınılmaz, yeri değiştirilemez gerçeklik gönüllü bir başarı, istenmiş seçilmiş, bir eylem, bir kazançmış gibi. Bu çeşit insanın, her yalanı mübah sayan, kendini koruma ve kendini ileri sürme içgüdülerinden kaynaklanmış, kayıtsız, bağımsız bir "özne"ye gereksinimi vardır.
Elbette,her şeyden önce,gerekli olan bir şey var.Okuma bir sanat olarak denenecekse,bugünlerde,en fazla unutulan bir şey.
Reklam
1.000 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.