Puşkin'in kendi hayatından izler taşıyan roman Çarlık Rusya'sina ağır eleştiriler içeriyor. Yazar da uzun yıllar Kafkasya 'da sürgün olarak yaşamış (hatta Erzurum'a gelmiş, bu şehirle ilgili yaźılar yazmıştır), ülkeye döndükten sonra da sürekli sansüre uğramıştır.
Dobrovsky, haksızlığa karşı bir başkaldırı romanı. Gerçek bir olaydan esinlenerek yazılan romanın devamının tasarı halinde kaldığı söyleniyor. Derebeyliğe karşı savaşan , Yaşar Kemal'in Ince Memed'i ile çok benzer yönü var. Dobrovsky de Memed gibi ailesine yapılan hukuksuzlukla mücadele ediyor. Abdi Ağa rolündeki zengin toprak ağası Kirilla Truyekurov, en yakın arkadaşına ufak bir olaydan dolayı kızıyor ve topraklarını, çalışanlarını, her şeyini elinden alıyor ve hukukun nasıl kolay yok edildiğini görüyorsunuz. Bürokrasi zenginden yana her dolabı çeviriyor. Oğul Dobrovsky asıl kahraman kitapta. Eşkiya gibi zenginleri soymasiyla Ince Memed'le yine yolları kesişiyor. Herkesin korktuğu biri haline geliyor, düşmanın kalesine sızıyor hatta kızı ile aşk yaşıyor.
Romanın anlatım tekniğinde yazarın araya girip bilgi vermesi romantizm akımının belirtisi. Ayrıca geriye dönüş tekniği de çok kullanılmış. Uzun Rus isimlerinin her seferinde farklısını kullanması kafa karışıklığına yol açıyor. Anlatımda bazı kusurlar olsa da dönemi için Puşkin'in önemi tartışılmaz.
Kitabın sonu yazarın yaşantısıyla benzerlik gösteriyor. Zira Puşkin, karısına aşık olan bir adamla düello sonucu omuzundan yaralanmış ve sonrasında ölmüştür.
