En - Necat: Felsefenin Temel Konuları
İbn-i SinaEn - Necat: Felsefenin Temel Konuları Gönderileri
En - Necat: Felsefenin Temel Konuları kitaplarını, En - Necat: Felsefenin Temel Konuları sözleri ve alıntılarını, En - Necat: Felsefenin Temel Konuları yazarlarını, En - Necat: Felsefenin Temel Konuları yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Zihin, nefsin ilim elde etme yönüne özgü kılınmış bir kuvvedir. Zeka ise hads [sezgi] için istidat olan bir kuvvedir. Hads, matlup vazedilirse orta terime ulaşmak için ya da orta terim vazedilirse büyük terime ulaşmak için bir harekettir. Kısaca, bilinenden bilinmeyene intikal süratidir. Nitekim ayın güneşe yakın ve uzaklığı durumlarında aydınlanmanın oluştuğunu gören ve güneşten aydınlandığını sezen kişi böyledir..
Sayfa 83 - Kabalcı/ pdfKitabı okuyor
İradeyle hareket ve tikelleri idrak etmek açısından organlara sahip doğal cismin ilk yetkinliği olarak tanımlanan hayvansal nefs, istekli hareket etmekte ve cüz’i nesneleri kavramaktadır. Hayvanî nefs, hareket ettirici (el-kuvvetü’l-muharrike) ve kavrayıcı (el-kuvvetü’l-müdrike) olmak üzere iki kuvveye sahiptir. Hareket ettirici güç sayesinde bedene aksiyon kazandırır. Hareket ettirici gücün, zevk elde etmek için yönelinen şeylere doğru hareket ettiren yetisi (elkuvvetü’l-şeheviyye) ve yararsız olan şeyleri geri çevirme yetisi olan el-kuvvetü’l-gadabiyye kuvvetleri de bulunmaktadır.
Sayfa 146
" Var olanın isim olmaksızın açıklanması mümkün değildir. Çünkü o her açıklamanın ilk ilkesidir. "
Kabalcı Yayınları
" (...) Maddede bulunan basitlerin bozuluşa uğrama kuvvesi cevherlerinde değil maddededir. Her varlığın bozuluşa uğramasının gerekli olduğuna delil, devamlı olma ve bozuluşa uğrama kuvvelerinin sınırlılığı yönündedir. Bu, ancak madde ve suret olmasından dolayı gerekli olur. "
Kabalcı Yayınları
" Her şeyin bir tür sebeple bozuluşa uğraması, kendisinde bozuluşa uğrayan bir kuvve ve bozuluştan önce devam eden bir fiilin bulunması durumundan dolayıdır. Tek bir şeyde tek bir yönden bozulan bir kuvve ve devam eden bir fiilin olması imkansızdır. Aksine onun bozuluşa hazırlaması devam eden bir illetten dolayı değildir. Çünkü kuvvenin anlamı fiilin anlamından farklıdır. "
Kabalcı Yayınları
" Madde, her bir maddenin bir yönü içine alan mekanlarıyla çoğalır. Her nefsin maddesinde meydana gelmesine özgü kılınan bir zaman vardır. Bölen illetler onun maddesi içindir. Onun sureti tek olduğu için mahiyet ve suretçe farklı değildir. O halde ancak mahiyeti kabul eden açısından ya da mahiyetin bir şeye özgü kılınarak nispet edilmesi ile farklılaşırlar ki bu da bedendir. "
Kabalcı Yayınları
" (...) Korku açlığı engeller, arzu öfkenin önünü kapatır, öfke korkuyu uzaklaştırır. Hepsindeki sebep birdir. Bu da nefsin kullî olarak tek bir şeye yönelmesidir. "
Kabalcı Yayınları
" Yakınlık, kendisi tarafından sınırlanır.
Uzağa gelince onunla sınırlanmaz. Aksine kaçınılmaz olarak başka bir cisimle belirlenir. "
Kabalcı Yayınları
" Nefs, tek bir cins olarak bir çeşit bölünme ile üç bölüme ayrılır: Onlardan biri bitkiseldir, o da doğması, büyümesi ve beslenmesi yönünden organik tabiî cismin ilk yetkinliğidir. Besin, kendisinin besini olduğu söylenen cismin tabiatına benzeme özelliği olan bir cisimdir. Çözünen şeyin miktarı onda artar, daha çok ya da daha az olur. İkincisi hayvanî nefistir ve bu nefs organik tabiî cismin cüzileri idrak etme ve irade ile hareket etme açısından ilk yetkinliğidir. Üçüncüsü insanî nefstir, bu da ihtiyarla mevcut fiilleri yapma ve görüşle çıkarımda bulunma ve tümel hususları idrak etme açılarından organik tabiî cismin ilk yetkinliğidir.
Bitkisel nefsin üç gücü vardır: Beslenme gücü; başka bir cismin kendisinde bulunan cisme benzer kılarak dönüştüren kuvvetidir. Kendisinden çözünenin yerine ona eklenir. Büyüme kuvvesi, büyümede yetkinliğe ulaşmak için, bölgeleri itibariyle kendisinde benzeyen cisimle, cisimde, gerekli olan büyüklüğe uygun olarak uzunlamasına, genişlemesine ve derinlemesine artan güçtür. Üreme gücü, kendisinde bulunup kendisine bilkuvve benzeyen parçayı alır ve orada yaratılış ve karışım açısından ona benzeyen diğer cisimlerin yardımıyla bilfiil ona benzeyene dönüşmesi suretiyle etkide bulunur. "
Kabalcı Yayınları
" Hâle, ışıklı olanla çevrili olan yayılımın ışıklı olana doğru olup, gözde yansımasıyla meydana gelir. Öyle ki ortada bulunan bulut ışıklı olanı gizlemez. Çünkü açılar eşit olur. Kendisinden ışığın yansıdığı parçalar ışıklı olana eşit uzaklıktadır. Daire olarak görülür, onun eksen bölgesi, gözlemci ile ışıklı olan arasını birleştiren bir çizgi gibidir. Çünkü o (daire) ışığı, göze gönderir, ışıklı olarak görünür. Çünkü onun dışındakiler ışıksız olarak görünenler bu etkide bulunmazlar. Dolayısıyla o aydınlatan, ışıklı bir daire olarak ayırtedilir. Özellikle de onun içerisinden göz ışıklı olana nüfus eder. Onun ışığı, yayılımın parçalarında baskındır ki onu yokmuş gibi kılar. Orada bulut sanki şeffaf bir havadır. Çünkü gözlemci, hâle ve bulut arasındadır ve ters açılar ışıklı olanla çevrilidir. Bundan dolayı daire olarak görünür. "
Kabalcı Yayınları
" (...) İçte ısınmış olan cevher buharlaştığında içteki ısı zayıflar. Eğer soğuk içteki ısınmış cevheri tutup bırakmazsa içteki sıcaklık güçlenir. Bundan dolayı yazın oyuklar soğuk olur. "
Kabalcı Yayınları
" Her basit cisim, bileşik olanın mevzusudur. "
Kabalcı Yayınları