Modern Kriz
Murray BookchinModern Kriz Gönderileri
Modern Kriz kitaplarını, Modern Kriz sözleri ve alıntılarını, Modern Kriz yazarlarını, Modern Kriz yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Doğayla metabolizmamızın ilişkisinde ya kendi hakkımızdaki vizyonumuz bizi doğal dünyanın içine koyacak şekilde karşılıklı bağımlılık temelinde olacak
ya da biz en tahripkâr parazitler haline geleceğiz.
İnsanlığın gelişiminde bizi tarihsel bir seçimle yüz yüze getirecek hayati bir kavşağa yaklaşıyor olabiliriz. Ya bir insani, rasyonel ve ekolojik bir hayat tarzı üretecek alternatif bir yol izleyeceğiz, ya da topyekun bir yok oluş değilse şayet türümüzü çok geriye götürecek bir yol.
Her ahlaki aşırılık karşısında gösterdiğimiz liberalliğimiz hoşgörüden çok umarsızlığa benziyor. Hepimiz kuralsız, ruhsuz ve duygusuz olduk; büyük iştahla üretip tükettiğimiz serbestçe piyasada dolaşan metalar haline geldik.
Bügün biz bu ahlaki yön duygusunu fiili olarak kaybettik; çünkü toplumsal haritamız tümüyle piyasanın hükmü altına girdi.
Piyasa ekonomisi zihnimizin derinlerine öylesine kök salmıştır ki onun kirli dili bizim en kutlu ahlaki ve manevi ifadelerimizin yerini almıştır. Biz artık çocuklarımıza, evliliklerimize ve kişisel ilişkilerimize “yatırım” yapıyoruz; bu sözcük artık “aşk” ve “şefkat” gibi sözcüklerle eşit görünür hale geldi. Artık sadakat ve manevi yakınlık dili yerine sözleşmelerin dilini kullanıyoruz. “Girdi”, “çıktı” ve “geri besleme” gibi elektronik terimlerle eğlenmiş bu tür iş dünyası saçmalıkları çağımızda ve gelecek çağlarda kolaylıkla bir sözlüğü doldurabilir.
Fiyat oluşumu yalnızca kişisellikten arınmış, “ahlaki boyutu olmayan” bir arz talep hesabı değildir. Fiyat dediğimiz şey hem arzın hem de talebin sinsice bir manipülasyonu, ahlaksız bir kar hırsının bir parçası olarak insan ihtiyaçlarının ahlaksız manipülasyonudur.
Gerçek şu ki piyasa ekonomisi ahlaksızdır.
Hiyerarşi gen ahlakının bir ürünü değil, örgütlü, dikkatlice tasarlanmış iktidar ilişkilerinin bir ürünüdür. İnsanlık tarihinin uzun dönemleri boyunca oluşmuş ve gayet iyi örgütlenmiş bürokrasiler ve askeri güçler tarafından korunmuş kurumlardır.
Bireyler arasında “alfa” ve “beta” erkekler gibi “hakimiyet-itaat” ilişkilerine ilişkin anlatımlara gelince, son derece asimetrik ilişkiler genel olarak hiyerarşi gibi sözcükler altında gruplandırılır ancak bu gerçek olmaktan çok analojik, daha çok metaforiktir. Bence bir kraliçe olduğundan haberi olmayan ve kovandaki tek işlevi doğurganlık olan bir kraliçe arının hakimiyetinden söz etmek saçmadır. Bu bir alfa erkek babunun hakimiyetinden bahsetmek gibi bir şeydir, ancak bu şebek türünün statüsü babun sürüsü ovadan ormanlara taşınınca feci bir düşüş yaşamıştı.
Çeşitlilik içinde birlik bir ekosistemin istikrarını belirleyici unsuru olmakla kalmaz; aynı zamanda bir ekosistemin verimliliğinin, yenilikçiliğinin, gezegenin en olmadık alanlarında bile bir yeniyi, daha karmaşık yaşam biçimlerini ve biyotik karşılıklı ilişkiler ağını evrimci yaratma potansiyelinin de kaynağıdır.