Roma'dan Bizans'a
Michael GrantSözler ve Alıntılar
İ.S. V. yüzyıl, tüm tarihin en az ve en eksik bilinen yüzyılıdır. Batı Roma İmparatorluğu'nun V. yüzyılda son bulduğu sıklıkla söylenir. Fakat, birkaç kişinin çabası dışında Doğu İmparatorluğu'nun neden çökmediğini ve Konstantinopolis'ten yönetilen Bizans İmparatorluğu'na dönüşerek, neredeyse bin yıl daha -13. yüzyıldaki ara dönem hariç- yaşamaya devam ettiğini kaç kişi açıklayabilir.
'Roma bir günde kurulmamıştır' derler ya, Yeni Roma neredeyse bir günde yapılmıştı...
Sanatsal beceri, edebiyattan çok mimarlığa özellikle de Kilise Mimarlığı'na yönelmişti. İncelediğimiz dönemde insanlar kendilerini bu şekilde ifade ediyorlardı; V. yüzyılın diğer dönemlere nazaran daha az ilgimizi çekmesi belki de bundan kaynaklanmaktadır. Ancak, mimarlığın ana dallarından Kilise Mimarlığı'nın beşinci yüzyılda başladığı unutulmamalıdır.
Batı Roma İmparatorluğu'nun son bulmasında, ortak niteliği ayrışma olan nedenlerinin hiçbiri bugüne kadar çürütülmemiştir ve Roma'nın çöküşü hala tarih açısından son derecede önemli bir olaydır.
Ferril şöyle der:
'İmparator Honorius' hem eski, hem de günümüz tarihçilerince Roma'nın çöküşünün en büyük sorumlusu olarak gösterilir. Bunun nedeni, kısmen, Roma'nın 407-410 yılları arasındaki büyük utancının onun dönemine rastlamasıdır; madem ki bunu önleyememişti, elbette sorumlusu da o olacak tı. Bugün bizler de, yurttaşlar olarak
Hieronimus'tan çok daha ince bir düşünür, teolojiyi biçimlendirmekte ondan kesinlikle daha etkili ve daha sevimli bir kişiliği olan Aziz Augustinus, kökünü Yunan-Latin antik çağından almasına ve çok iyi bir retorikçi olmasına karşın Klasik gelenekten açık biçimde ayrılır. .. Roma'nın çöküşünün en sersemletici rüzgarlarıyla açılan yeni bir çağın başlangıcında ve belki de yeni bir dünyanın zirvesinde hizmet etmeye özellikle uygundu... Augustinus'u izleyen kilise bilginlerinin neredeyse adlarını bile duymamış milyonların onun yapıtlarını coşkuyla okumuş olmaları rastlantı değildi.
Romalılar orduyu korumayı becerebilselerdi, belki de yok olmaktan kurtulabileceklerdi. Artık asker toplayamaz duruma gelmeleri çöküşün ana nedenlerinden biridi