Roma'dan Bizans'a
Michael GrantRoma'dan Bizans'a Gönderileri
Roma'dan Bizans'a kitaplarını, Roma'dan Bizans'a sözleri ve alıntılarını, Roma'dan Bizans'a yazarlarını, Roma'dan Bizans'a yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sanatsal beceri, edebiyattan çok mimarlığa özellikle de Kilise Mimarlığı'na yönelmişti. İncelediğimiz dönemde insanlar kendilerini bu şekilde ifade ediyorlardı; V. yüzyılın diğer dönemlere nazaran daha az ilgimizi çekmesi belki de bundan kaynaklanmaktadır. Ancak, mimarlığın ana dallarından Kilise Mimarlığı'nın beşinci yüzyılda başladığı unutulmamalıdır.
Hieronimus'tan çok daha ince bir düşünür, teolojiyi biçimlendirmekte ondan kesinlikle daha etkili ve daha sevimli bir kişiliği olan Aziz Augustinus, kökünü Yunan-Latin antik çağından almasına ve çok iyi bir retorikçi olmasına karşın Klasik gelenekten açık biçimde ayrılır. .. Roma'nın çöküşünün en sersemletici rüzgarlarıyla açılan yeni bir çağın başlangıcında ve belki de yeni bir dünyanın zirvesinde hizmet etmeye özellikle uygundu... Augustinus'u izleyen kilise bilginlerinin neredeyse adlarını bile duymamış milyonların onun yapıtlarını coşkuyla okumuş olmaları rastlantı değildi.
Augustinus düşündüklerini öyle bağımsızca işlemiştirki, hayranlarının bile huzuru bozulmuştur. Batı Hıristiyanlığının birçok alanında özgün izi kalmıştır. Augustinus'un belli başlı yapıtları eski kalıplaşmış düşüncelerin terkedilmesi sürecinde önemli dönüm noktalarıdır.
İki İmparatorluk arasındaki farklılıklar
Doğu İmparatorluğu, kısmen coğrafi konumu sayesinde dış baskılara, özellikle barbarların baskılarına Batı İmparatorluğu'ndan çok daha az açıktı. Batı ise barbarları cezbediyordu. Ayrıca Doğu İmparatorluğu'nun oldukça istikrarlı ve ne istediğini bilen bir yönetimi vardı. Yönetim ya etkili imparatorlar ya da praetor rütbesinde valiler veya tahta yakınlığı bulunan kişilerce yürütülmüştür... Doğu İmparatorluğu eyaletlerinde iktidarın gasbedilmesi çok seyrek rastlanan bir durumdu. Roma İmparatorluğu'nun muazzam mukavemet gücü yaşamak için verdiği uzun ve inatçı mücadelede görülebilir. Bizans, zayıf dönemlere ve utanılacak yolsuzluklara karşın, uzun vadede yönetimiyle kendini ispatlamıştır. Üretim ve dağıtım yöntemleri bozulmamıştır. Yunan-Roma uygarlığının yüksek düşünsel geleneğinin çoğu dini biçime bürünmesine rağmen, bu uygarlığın laik biçiminin ölmesine de bozulmasına da olanak tanınmamıştır... Unutulmamalı ki o dönemde Doğu, Batı'nın karşılaştığı sıkıntıları çekmemişti. Hunlar'ın zarar vermesine rağmen büyük bir toprak kaybı olmamıştı, ekonomi düzenli işliyordu ve eski dönemlerin yurttaş ordusu yenilenmişti... Norman Baynes, Batı yavaş yavaş Germenlerin eline geçerken, Doğu ya da diğer adıyla Bizans İmparatorluğu'nun bütünlüğünü koruyabilip, yaşamını sürdürmesinin nedenini Doğu'nun daha zengin olmasına bağlar... İmparatorluk, iki ayrı yarı olarak hareket etmek gibi olumsuz bir konuma girdikten sonra, güçsüz ortak Batı olmuştu
Batı İmparatorlarının çoğunun maliye ya da para konusuna ciddi, hatta sağ duyulu bir yaklaşımı yoktu. Bu konuda Doğu İmparatorları da aynı derecede beceriksizdiler. I. Anastasius bu konudan biraz anladığı ya da hiç değilse anlayan bir danışmanı (Kappadokialı Johannes) olduğu için Bizans çok talihliydi. İmparatorluğun tüm tarihi mali bir bakış açısıyla baştan sona yeniden yazılsa yeridir. Mali sorunların çoğu da gerek Batı'da, gerekse Doğu'da beşinci yüzyılla ilgilidir.
Romalılar orduyu korumayı becerebilselerdi, belki de yok olmaktan kurtulabileceklerdi. Artık asker toplayamaz duruma gelmeleri çöküşün ana nedenlerinden biridi
Sınırlar yabancı düşmanlara karşı tümüyle güvende değildi. Yine de imparatorluğun çoğu kez yeniden toparlanması şaşılacak bir durumdur. Tarihin o karışık döneminde dört bir yandan dış saldırıya uğrarken ve içeriden parçalanırken, Roma adının ve Roma gücünün hala öylesine görkemli kalabilmesi çok çarpıcıdır.
Batı imparatorlarının güçsüzleşmesinin papaların gücünün artması anlamına gelmesidir.
[Düşmanların] hepsi Konstantinopolis'in çetin ceviz olduğunun farkındaydılar. Doğuda yasal yolla tahta çıkmış imparatorlara kafa tutulmasının pek seyrek görülmesi bir yana, bir imparator kendinden sonra tahta geçecek kişiyi göstermişse anayasal bir seçim yapılırdı ve sonucu kabul edilirdi... Batının sicili ise bu bakımdan hiç de temiz değildi... Zayıf bir imparatorun yeteneksizliği daha çok göze batıyordu, çünkü uğraşmak zorunda olduğu güçlükler daha büyüktü... [Batı] İmparatorluğu'nun ekonomik zayıflığı yetersiz sayıda üreticinin çok sayıda aylak boğazı beslemek zorunda olmasından kaynaklanıyordu ... [Batı] İmparatorluğunun en üzücü niteliği ise toplum ruhunun olmayışıydı.
Yoksulluk Erken Ortaçağ toplumunun en önde gelen özelliğiydi. Yönetimin şekli, zayıflığı, sorunları ve imkansızliklardan kaynaklanan etkisizliği, yoksullukla açıklanabilir ...
Roma uygarlığı doğal yoldan ölmedi. Öldürüldü. Ne var ki, katillerin saldırısına uğrayan kimseler, karşı saldırıya geçecek kadar güçlüyseler bazen yaşamayı sürdürürler. Romalılar da yeterince güçlü olsalardı, yaşamaya devam edebilirlerdi. Fakat öldürücü darbeler geldiğinde onları karşılayacak gücü gösteremediler... [Batı İmparatorluğu], içteki ayrılıklar nedeniyle çoktan felç olmuştu.
Batı Roma İmparatorluğu'nun son bulmasında, ortak niteliği ayrışma olan nedenlerinin hiçbiri bugüne kadar çürütülmemiştir ve Roma'nın çöküşü hala tarih açısından son derecede önemli bir olaydır.