Burjuva devrimlerine bağlanan beklenti ve umutların çöktüğü, bir başka deyişle "aydınlanma" düşüncesinden kuşku duyulmaya başlandığı dönemde XVIII. ve XIX. yüzyılların kesiştiği zaman diliminde, Batı felsefesi "ütopik sosyalizm" düşüncesini yarattı. "Burjuva iktisatçılarının, burjuva ilerlemesini kesin bir şekilde doğrulamaya uğraştığı, Alman idealist filozoflarla tabiat filozofların bütün çabalarının aydınlanmanın mekanist maddeciliğinin eleştirilmesi üzerinde yoğunlaştırdıkları ve birey ile toplum arasında gittikçe artan uyumsuzluğun acı bir şekilde farkında olan yeniyetme romantizmin bu uyumsuzluğun kökenlerini herhangi bir şekilde aydınlatma gücünden yoksun olduğu bu çok karışık dönemin ortasında düşünceye bir ihtilal getirecek yeni bir fikir doğuyordu: gelişme fikri... Feodal sistemin kalıntıları ile kapitalist sistemin dış yapısında, tarihin akışkanlığında bir mantık arayarak, gelişme fikrini tarihe uygulamaya çalışan ütopyacı sosyalizm doğdu.

Rus Edebiyatında Puşkin Gerçekçiliği

Ataol Behramoğlu, sayfa 50