a

Ana Dili

“Sizi Deyib Gəlmişəm”
“Bir saatlığa tutaq ki, hökümət qoymur məktəblərdə ana dilimizi öyrənək. Bəs ana dilimizi istəməyi, ana dilimizə məhəbbət etməyi kim qoymur? Bolqarlar öz dillərini bilmədiyindən xəcalət çəkəndə, bizlər də öz dilimizdə danışmağa utanırıq və balaca oğlumuz dörd yaşına çatan kimi aparıb qoyuruq rus evinə ki, tərbiyə tapsın. Buna sözüm yoxdur, amma həmin evin xanımından təvəqqe edirik ki, uşaq yuxuda da bir kəlmə ana dili danışsa, tumanını çıxart, yumşaq yerinə o qədər şapalaq vur ki, qızarıb həna rəngi çalsın. Qardaş, zarafat deyil ki, dilimizdən iyrənirik, vəssalam!
“Sizi Deyib Gəlmişəm”
“Dil barəsində hökumət ermənilərə etdiyi rəftarın ondan bir hissəsini bizə etməyib. 1884-cü ildən bağlanan erməni məktəbləri ancaq bir neçə il bundan irəli açıldılar. Amma bununla belə heç kəs indiyə kimi görməyib ki, iki oxumuş erməni bir-birilə rusca danışsın. İndi gəl müsəlman aləminə. Gedirsən bir rəfiqinin qapısını döyürsən. Bir balaca qız çıxır. Soruşursan: ağan evdə? Qız “папа” deyə-deyə qaçıb atasını çağırır. Girirsən içəri və qızın keyfini soruşub deyirsən: MaşAllah Münəvvər xanım, nə yekə qız olmusan! Görürsən qız qaş-qabağını saldı. Sonra məlum olur ki, qıza gərək Varya deyəydin.”
Reklam
Her şey bir yana bizi en çok zorlayan şey "kir" sözcüğüydü. İki dildeki anlamı o kadar farklıydı ki okul denen şeye bakış açımız değişmişti. İşin kötüsü hepimiz yoksul, bazılarımız kirliydik. Ve öğretmen bunu sürekli yüzümüze vururdu: "Kudret ellerin niye bu kadar 'kîr'li, yıkamadan mı geldin?... Sınıfta adım "kîr" li Kudret'e çıkmıştı. Ne yaparsam yapayım "kîr"den asla kurtulamıyordum. Ya önlüğüm "kîr"liydi ya yüzüm, ya ayaklarım veya saçım. Öğretmene kalsa ben komple "kîr"den ibarettim... Demekki okul biraz ahlaksızca bir yerdi. "Kudret! Kalk bakalım doğruca lavaboya, o 'kîr'i çıkarmadan da gelme!" Hey Allahım, ne ıstıraptı benim için.
Kendi dilinde düşünemeyen, her an dolaylı da olsa kendi dil ve kültürünün değersiz olduğu kendisine telkin edilen çocukta kimlik, benlik, haysiyet duyguları nasıl gelişebilir?
Milli kimlik Amerika'nın son yıllarda bize yutturmaya çalıştığı gibi bir ırk meselesi katiyen değildir, bir gelenek-görenek, kültür-töre ve özellikle bir gönül ve onu, gemiyi yüzdüren su gibi batmadan üstünde tutan dil meselesidir. Dilini unutan kavimlerin tarihten adları bile silinir gider. Anadolu, böyle yok olmuş kavimlerin Binlerce yıl sonra kazılarda bulunan çanak çömlek hemen kalıntıları ile doludur.
Bildiğin her bilgi kuvvet değildir, kimsenin bilmediğini biliyorsan o zaman kuvvetlisin.
Reklam
Bir milletin adını tarihten silmek, onu yok etmek, yabancılaştırmak istiyorsanız gayet kolay bir yöntemi vardır. O milletin dilini unutturursanız ne tarihi, ne hissiyatı, ne şahsiyeti hiçbirisi kalmaz.
Sayfa 268Kitabı okudu
Tasavvuf gönül mektebidir. Batı dünyası da anladı ki akılla bir yere varılmıyor, yani bir şeyler eksik kalıyor. Her iki dünyamızın da mamur olabilmesi için bir formül vardır: "bilim + gönül + dil" diye.
Sayfa 274Kitabı okudu
Ji ber vê yekê Îşe min zor e, fikra min û mejiyê min kurd e. Lê ez mecbûr dibim bi tirkî binivîsim!
54 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.