Hakkında
Yazıçı, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, filologiya elmləri doktoru (1997), professor (1999).
Vaqif Sultanlı 1958-ci il martın 26-da Kürdəmir rayonunun Şahsevən kəndində anadan olmuşdur.
Köhnəbazar kənd orta məktəbini bitirmişdir (1964-1974). Orta məktəbdə oxuduğu illərdə, eyni zamanda, Kürdəmir rayon musiqi məktəbində təhsil almışdır (1970-1975). Bir müddət Kürdəmir rayon elektrik şəbəkəsində fəhlə işləmişdir (1974-1976).
Azərbaycan Dövlət Universitetinin fılologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir (1981).
Əmək fəaliyyətinə təyinatla göndərildiyi İsmayıllı rayonunun Qalacıq kəndində dil-ədəbiyyat müəllimi kimi başlamışdır. Sonra isə ADU-nun Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasının aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir.
"Azərbaycan dramaturgiyasında xarakter problemi (1970-1980)" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1984). BDU-da müəllim, baş müəllim, dosent işləmişdir (1984-1991). Hazırda Universitetin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasında professor vəzifəsində çalışır (1999). "Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin həyatı və ədəbi fəaliyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir (1997). İctimai fəaliyyətlə ardıcıl məşğul olmuşdur. Ümumdünya Azərbaycanşünaslar Assosiasiyasını təşkil etmiş və onun sədri seçilmişdir (1991).
Amerikanın "Azadlıq" və "Azad Avropa" radiostansiyalarının Azərbaycan redaksiyasında ədəbi verilişlər üzrə müxbir işləmişdir (1995-1998). Polşada ("Xudafərin" - 1995), İsveçdə ("Araz" - 1996-1997), ABŞ-da nəşr olunan ( "Dünya azərbaycanlıları" - 2000-2012) dərgilərin baş redaktoru olmuşdur.
Kipr-Balkanlar-Avrasiya Türk Ədəbiyyatları Qurumunun (Türkiyə) Qafqaz bürosunun rəhbəridir.
1999-cu ilin iyun-oktyabr aylarında Böyük Britaniyanın Edinburq Universitetində İngilis filologiyası və Qərb mədəniyyəti ixtisası üzrə təcrübə keçmişdir.
Həsən bəy Zərdabi adına mükafata (1995), Kipr-Balkanlar və Avrasiya Türk Ədəbiyyatları Qurumunun (KİBATEK) Uluslararası Türk Dilinə Xidmət Ödülünə (2003), Misir Mədəniyyət Nazirliyinin Fəxri-fərmanına (2014), Türkçənin Diriliş Hərəkatı Dərnəyinin Üstün Xidmət Ödülünə (2017) layiq görülmüşdür.
Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin (DAK) İsveç (2001), Hollandiya (2002), Almaniya (2004), Belçika (2008) və Böyük Britaniyada (2010) keçirilən qurultaylarında İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir.
2012-ci ildə təsis olunan və mərkəzi ofisi Pekində yerləşən Beynəlxalq Epos Araşdırmaları Cəmiyyətinin (The International Society for Epic Studies) üzvüdür.
2018-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında yerləşən Beynəlxalq Yazarlar Assosiasiyasına (International Writers Association) üzv seçilmişdir.
Əsərləri İngiltərə, Amerika Birləşmiş Ştatları, Almaniya, Türkiyə, Danimarka, Misir, İran, Rusiya, Ukrayna və b. ölkələrdə nəşr olunmuşdur.
Dünyanın qırxdan artıq ölkəsində keçirilən uluslararası simpozium, konfrans, forum və seminarlara qatılmış, Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyətini təmsil etmişdir.
Ailəlidir, iki övladı var.
Bədii yaradıcılığı
Ədəbi yaradıcılığa çox erkən başlasa da "Yovşan ətri" adlı ilk hekayəsi 1980-ci ildə "Azərbaycan qadını" jurnalında nəşr olunmuşdur. Həmin dövrdən başlayaraq hekayələri, tərcümələri, elmi-publisistik məqalələri ilə müntəzəm olaraq mətbuatda çıxış edir.
Real və şərti-metaforik üslubun qovuşuğunda qələmə alınmış "İnsan dənizi" (1992) romanı müəllifin bədii yaradıcılığında xüsusi yer tutur. Hadisələrin ötən əsrin səksəninci illərində cərəyan etdiyi romanda ölüm cəzasından xilas olaraq yad bir şəhərdə gizli ömür sürən qəhrəmanın timsalında cəmiyyətin əxlaqına və mənəviyyatına yoluxmuş özgələşmə problemi bədii həllini tapmışdır.
Özünəməxsus təhkiyə tərzi ilə seçilən "Səhra savaşı" (2010) rоmanında təsvir olunan hadisələr zamanın çatlaması ilə gələcəkdən imtina edərək keçmişə üz tutan qəhrəmanın taleyi fonunda aşkarlanır. Hadisələrin bu müstəvidə aşkarlanması müəllifə insan və dünya haqqında fəlsəfi düşüncələrini əks etdirməyə imkan vermişdir.«Səhra savaşı» çağdaş dünyaya hakim olan özgələşmə, yaddasızlaşma, biganələşmə, gərəksizləşmə kimi mənəvi çöküş və humanitar deformasiya probleminə etiraz ruhu ilə seçilməkdədir.
Müəllifin diqqəti çəkən əsərlərindən biri olan «Ölüm yuxusu» povestində qəbiristanlığın köçürülməsi hadisəsi cəmiyyət həyatında baş verən ciddi xaos, çaxnaşma kimi canlandırılır. Bu xaos təsvir olunan obrazların daxili-mənəvi dünyasını aşkarlamağa imkan verir. Qəbiristanlığı uçuran buldozerçinin intihar etməsi ilə tamamlanan povestdə yazıçı mənəvi-əxlaqi dəyərlərə qarşı çıxmağı ölümlə eyniləşdirmək məramı izləmişdir.
Vaqif Sultanlının «Ağ yol», «Səhər dumanı»,«Yarpaqsız budaqların yaşıl nəşməsi», «Dərviş», «Mağara», «Qütb gecəsi», «Vətən», «Ada», «İlğım», «Tərs axın», «Lal həlqə», «Kül qəfəs», «Zolaqlı yuva», «Çarpaz kölgə», «Gil ovsun» və digər hekayələri özünəməxsus dil və üslub xüsusiyyətləri ilə seçilməkdədir. Yazıçının «Görüş yeri»,«Nəvai-Qumru»,«Humayun» və başqa hekayələri tarixi mövzuda qələmə alınmışdır.
O, həmçinin lirik-romantik üslubda yazılmış bir çox miniatürlərin müəllifidir.
Elmi yaradıcılığı
Bədii yaradıcılıqla yanaşı, sənətin nəzəri-estetik məsələləri ilə də məşğul оlan müəllifin ədəbi tənqid və ədəbiyatşünaslıqla ilgili axtarışları «Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ədəbi dünyası» (1993), «Ağır yоlun yоlçusu» (1996), «Azadlığın üfüqlərı» (1997), «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı» (1998), «Ədəbi-nəzəri illüstrasiyalar» (2000), «Ömrün nicat sahili» (2004), «Ədəbi tənqidin tədrisi məsələləri» (2007), «Azərbaycan ədəbi tənqidi» (2012), «İstiqlal sevgisi» (2014) və başqa kitablarda əksini tapmışdır. Müəllifin ədəbiyyatşünaslıq fəaliyyətində Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı ilə bağlı araşdırmalar xüsusi yer tutur.
O, çoxlu sayda publisistik yazıların, tənqid və ədəbi proseslə bağlı elmi-publisistik məqalənin müəllifidir.
Vaqif Sultanlının elmi yaradıcılığının mühüm bir qismini uluslararası konfrans, simpozium, forum və seminarlarda oxunmuş məruzələr təşkil edir.
Tərcümə fəaliyyəti
Vaqif Sultanlı tərcümə fəaliyyəti ilə də məşğul olmuş,Rəşad Nuri Güntəkinin "Yarpaq tökümü" və "Dəyirman" romanlarını, Sergey Jitomirskinin "Sirakuzlu alim" tarixi povestini, habelə Ervin Ştritmatter, Yaroslav Haşek, Veyo Meri, Qustav Stopka və başqalarının hekayələrini doğma dilə çevirərək nəşr etdirmişdir. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin "Panturanizm haqqında" əsərini rus dilindən (şərikli) tərcümə etmişdir.
Tam adı:
Vaqif Soltan oğlu Verdiyev
Unvan:
Yazar, Çevirmen
Doğum:
Kürdəmir, Azərbaycan, 26 Mart 1958
Okurlar
7 okur beğendi.
24 okur okudu.
1 okur okuyor.
20 okur okuyacak.
Derlediği Kitaplar
Sözler ve Alıntılar
"Qəbirlər də insanlar kimiymiş, onların da yetimi, yiyəsizi varmış, atalı-analısı varmış, xoşbəxti-bədbəxti varmış"
Sayfa 87
"Niyə insan tuşlandığı yolun səmtinin qəbiristanlıq olmağıyla barışammır, ayağı yer tutan gündən məzara sarı getdiyini unudur? Unudur və bilmir ki, bütün bu dava-dalaş, vuruş ölüm üçündü, ölümü yaxınlaşdırmaq üçündü, ölümün yolunu qət etmək üçündü. İnsan bu yolun mənzili başına yetmək ümün bu dünyayla savaşa çıxdığını da unudur. Unudur və bilmir ki, keçdiyi dolaylar, aşdığı sədlər torpağa qarışmaq üçündü, torpağa layiq olduğunu sübut eləmək üçündü. Bilmir ki, xilqətin bircə yolu var - məzar yolu; böyüklü-kiçikli bütün yer üzü bu yoldadı.
Bəs onda başdaşı nə üçündü? Niyə insan izsiz-tozsuz torpağa tapşırılmır? Niyə insanın basdırıldığı yerdə ona başdaşı ucaldılır? Bəlkə başdaşı insanın ömrünə, həyatına, dərdinə ucaldılan abidədi, ömrün davamıdı, ölümdən sonrakı həyatdı? Bəlkə başdaşı təsəllidi, aldanışdı..."
Sayfa 12
"Sözün çürüyü"
"Dünyada hər şey çürüyür.
Çürüyür və torpağa qarışır.
Amma çürümə deyəndə ağla ilk gələn südün çürüməsi olur, nədənsə. Mayasına haram qatılanda süd çürüyür; çürüyür və əslini itirdiyindən yararsız olur.
Yarpaqlar da çürüyür, budanmayanda, sulanmayanda, zaval vuranda...əvvəlcə quruyur, sonra çürüyür. Və torpağa qarışır.
İnsan da çürüyür. Dərd çəkəndə ürəyi çürüyür. Ayrılıq, həsrət çəkəndə ömrü, günü çürüyür. Öləndəsə cismi çürüyür. Çürüyür və torpağa qarışır.
Bir də sözün çürüməyi var. Sözlər də cürbəcür olduğundan onun çürüdülməsi də fərqlidir. Adi sözün çürüdülməsi ağızın allahın yoluna qoyulub gəvəzəlik etməsilə başlayır. Çürükçü- sözü bu cür, çeynəyib- çeynəyib çürüdənlərə verilən addır".
Sayfa 111
Əgər istədiyin kimi yaşaya bilmirsənsə, qismətin müti köləsinə dönüb bircə dəfə yaşayacağın ömrü necə gəldi хərcləməyə məcbur olmusansa, ona həyat demək olarmı, ömür demək olarmı?
Sayfa 10Kitabı okudu
"Hiss elədi ki, o uşağa baxanda özünün keçmişini görür, uşaqlığını görür, ömrünün o illərini görür ki, yaşıdlarından fərqli olaraq sevinə bilmirdi, çiyinləri vaxtsız, erkən qayğıların ağırlığına dözmürdü. O, əvvəllər də, indi də uşaq qayğısızlığının, səbəbsiz sevincin nə olduğunu dərk eləyə bilmirdi".
Sayfa 60
İletiler
Henüz kayıt yok
Yorumlar ve İncelemeler
Henüz kayıt yok