Hakkında
Tarihçi, Doğu bilimci ve Türkolog Y. A. Petrosyan 20 Temmuz 1930’da Rusya’nın Rostov-na-Donu kentinde doğdu. 1952’de Leningrad Devlet Üniversitesi Doğu Fakültesi’ni bitirdi. 1956’dan itibaren SSCB Bilimler Akademisi Leningrad Şubesi’nde çalıştı. Doğu el yazmaları ve belgeleri fonunu yönetti. Bilimsel ilgi alanını Orta ve Yakın Çağ Türkiye tarihi, kültür tarihinin genel konuları ve Doğu metinleri oluşturuyordu. Manuscripta Orientalia adlı uluslararası derginin baş redaktörlüğünü yaptı. Çalışmalarıyla pek çok ödüle değer görüldü. 10 Aralık 2011’de hayata veda etti.
Unvan:
Tarihçi, Doğu bilimci ve Türkolog
Doğum:
Rostov-na-Donu, Rusya, 20 Temmuz 1930
Ölüm:
10 Aralık 2011
Okurlar
2 okur beğendi.
25 okur okudu.
2 okur okuyor.
18 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
Türk tarihinde toplumsal yasalar çerçevesinde sultanın
egemenliğini düzenleme denemesine ilk kez Reşit Paşa'nın
Tanzimat reformuyla girişildL Tanzimat'la ilgili çalışmalarda, Reşit Paşa'nın düşüncelerinin, Osmanlı İmparatorluğu'nda
anayasacı dönüşümlerin başlangıcı olduğu, bu çalışmaların feodal-saltçı sultan yönetiminin ortadan kaldırılmasının ilk adımı
niteliğinde olduğu nadiren görülüyor. Oysa Reşit Paşa yaşadı
ğı süre içinde, "ülkenin kesin bir mahvoluştan biricik kurtuluş yolunu reformlarda gören", belli belirsiz bir şekilde de olsa,
"Türkiye'nin Orta Çağ Doğu despotizmini reddetmek zorunda
olduğu, can ve mal emniyetini güvence altına alacak ve yabancıların himaye bahanelerini ortadan kaldıracak yeni bir düzen
kurmak zorunda olduğu" bilincine ulaşmış bulunan ilerici Türk
memur ve entelektüellerinin temsilcisi ve ideolojik önderiydi;
ölümünden sonra ise onlar için bir simge oldu. (169, s. 68). Buna,
imparatorluk halklarının başlattığı ve giderek genişiernekte olan
ulusal kurtuluş savaşlarıyla, Osmanlı İmparatorluğu'nun içine
girdiği bölünme tehlikesini aydınların bu yolla hertaraf etmek
istediklerini de eklemek gerekir.
Sayfa 48Kitabı okudu
Yol yapdi , köprü yapdi niye yaptı bre aptal oku anla.
Osmanlı İmparatorluğu'nun emperyalist devletlerin yarı
sömürgesi haline gelmesinde en önemli etkenlerden biri de
demir yolu yapımıydı. "Kilometre garantisi" ilkesine dayanan
imtiyaz anlaşmalarının Osmanlı İmparatorluğu için son derece elverişsiz koşulları, demir yolu yapımını yabancı sermayenin Osmanlı İmparatorluğu'nu mali ve ekonomik boyunduruk
altına almasında önemli bir araç haline getirdi. XIX. yy. sonuXX. yy. başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nda demir yolu yapımının tarihi, Lenin'in, emperyalizmin demiryolları yapımı
nı ". . . milyarlarca sömürge ve yarı-sömürge insanını ezmenin
bir aracına dönüştürdüğü"ne ilişkin değerlendirmesinin de
açık bir kanıtıdır (16, s. 305). "Kilometre garantisi" adlı haracın ödenmesi, imparatorluk topraklarının üçte birinden daha
çoğunda, kin dolu halktan toplanan aşar'la sağlanıyor ve bu
ödemelerin tutarı yıldan yıla artıyordu. 1889-1908 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu "kilometre garantisi"ne hemen
hemen 12 milyon lira (300 milyon frank) ödedi. . . Ki yalnızca
ödenen bu parayla yüzlerce kilometrelik demir yolu yapılabilirdi. 1889-1914 yılları arasında "kilometre garantisi" altında
ödenen parayı Türk hükümeti kendisi demir yolu yapımında
kullansaydı, 1400 kilometreden daha uzun bir demir yolu yapabilirdi (177, s. 166). Bu rakamın önemini kavrayabilmek için
Osmanlı İmparatorluğu'nda yabancı sermayedarlar tarafından bütün demir yolu yapımı süresince (XIX. yy. ortalarından
Birinci Dünya Savaşı'na dek) hepi topu 4000 kilometrelik yol
yapıldığını belirtmek gerekir.
Sayfa 169Kitabı okudu
Namık Kemal'in şu dizeleri de Türkiye'de hep yurtseverlik
duygusunun doruğu olarak görülmüştür:
Ölürsem görmeden millette ümid ettiğim feyzi
Yazılsın sengi kabrime vatan malızun ben malızun (109, s. 19)
Başka bir şiirinde de Narnık Kemal, eğer vatan yok olursa, insana yapacak tek şey kaldığını yazıyordu: vatanla birlikte ölmek
(109, s. 21).
Sayfa 151Kitabı okudu
Jöntürkler, 1908 Temmuz-Ağustos aylarında Türkiye işçi sınıfının ilk gösterilerini de bastırdılar. İstanbul'da kömür hamallarının, İzmit ve Eskişehir'de demir yolu işçilerinin, İzmir'de liman işçilerinin grevleri ordunun yardımıyla durduruldu. Fiilen
tam olarak Jöntürklerin denetiminde olan sultan hükümeti,
Eylül-Ekim aylarında
Sayfa 342Kitabı okudu
Jöntürklerin ideolojik görüşlerinde Türkçülük, Türk kültürünün gelişmesine duyulan ilgi biçiminde ortaya çıkıyordu.
"Yeni Osmanlılar"ın Türk edebiyat dilini halk diline yakınlastırma ve bu dili "Türkleştirme" uğrunda verdikleri mücadeleyi sürdürme isteği, bu ilginin belirtilerinden biriydi. Örneğin,
Sezai Bey, Şura-ı ummet sayfalarında halkın anlayabileceği dili
savunuyor, Türk halkının eğitilmesi için bunun en önemli ko
şul olduğunu kabul ederek edebiyatçıları, Orta Çağ Türk edebiyat yapıtlarının dilinden vazgeçmeye çağırıyordu (231, s. 201).
Jöntürklerin ideolojisinde milliyetçilik bilincinin pırıltısının
görüldüğü bir başka yer de Anadolu'ya duydukları ilgiydi. Hatta
Jöntürk gruplarından biri, Kahire'de 1902'de, Anadolu gazetesini çıkarıyordu ve gazetede Anadolu'dan "Türklerin eski toprağı", despotizmin boyunduruğu altında bunalan "mukaddes
vatan" diye söz ediliyordu (231, s. 201).
Sayfa 306Kitabı okudu
İletiler
Garanti vermeden olmuyormuş demek ki :)
Kitap okumanın en güzel yanı geçmişin yollarında yürüyebilmek iken üzücü yanı ise geçen zamana rağmen bazı yanlış uygulamaların değişmediğini görmektir. 
Sosyalist Açıdan Jöntürk Hareketi
Versin Bilali Alsın İktidarı - Devlet Bahçeli - 15/10/2015
1906 yılında, sultanın ağır hasta olduğu ve artık sonunun geldiği yolunda söylentiler yayılmaya başlayınca örgütün Türk halkına seslenen özel bildirisi dağıtıldı. Bu bildiride, sultanın ölmekte olduğu ve öldüğü günün "Türk halkı için büyük bir bayram olacağı" söyleniyordu. Bildiri, sultanın suç ortaklarının, tahtın yasal varisi Prens Mehmet Reşat yerine Abdülhamit'in oğlu Burhanettin'i geçirme girişimlerine karşı çıkmaya çağırıyordu.
s. 258
Yuriy Aşatoviç Petrosyan
Sosyalist Açıdan Jöntürk Hareketi
Yorumlar ve İncelemeler
