İzmir'in işgali, bir başlangıcın sonu ve bir sonun başlangıcıdır. İlk başlangıç, Osmanlı Türkiyesi'nin Birinci Dünya Harbine girişidir: 29 ekim 1914. Bu kanlı dava, 30/3 1 ekim 1918'de, Mondros'ta imzalanan mütareke ve imparatorluğun yenilgisiyle bitti gibi görünür.
Ama asıl son, 15 mayıs 1919'da İzmir'in Yunanlılar tarafından işgalidir. Çünkü işte bu işgaldir ki, elde kalan Türk topraklarında, yeni tepkiler yarattı. Genel bir isyan ve direniş ruhu uyandırdı. Ve işte bu son, yeni bir devrin, yeni bir hareketin, yani beliren direniş ruhunun ve bir milli istiklal mücadelesinin başlangıcı oldu. İzmir rıhtımında sona erecek, yani orada meydan alan başlangıç, gene orada sona erecektir: 9 eylül 1922.