Oxuyucuya ilk anda hiss elətdirilən şey, Çingiz Aytmatov, Sovet rejimini tənqid etməklə bu əsəri yaratması olur. Gəminin saf bəyaz rəngi saf və təmizliyi simgələyərək ümüdü özündə əks etdirir. Hekayənin, bir uşağın baxışıdan bizə göstərilərək, kasıblıq, aclıq, səfalət və totalitar rejimin zülmü kimi çətinlikləri ətraflı şəkildə işləyir. Uşaq, dağın zirvəsində ümidlə Ağ Gəminin gəlməsini gözləyir və bu, əsas mövzunu təşkil edir. Xarakaterlər arasında aydın bir yaxşı-pis ayrımı var; pis karakter, Sovet rejimini simvolizə edərkən, yaxşı karakter Mümin baba, inanc və yaxşılıqla özünü göstərir. Əsərdə, xüsusilə sevdiyim mifoloji elementlər arasında olan "Maral Ana" adlı maral üzərində ulu atalarına dair qısa bir hekayə də yer alır. Aytmatov, bozqır və təbiət təsvirləri ilə oxucuya hissi bir atmosfer təqdim edir, eyni zamanda ümid, mübarizə və davamlılığı qələmində vurğulayaraq bizi düşündürür.
“Çocuk kalbinin, çocuk ruhunun bağdaşamadığı her şeyi reddettin. İşte beni de teselli eden budur. Bir şimşek gibi yaşadın sen. Bir defa çaktın ve söndün. Şimşeği çaktıran göktür. Ve gök ebedidir. İşte budur beni teselli eden. Bir başka tesellim daha var: İnsandaki çocuk vicdanı, tohumdaki öz gibidir. Ve o öz olmadan tohum filizlenmez, gelişmez. Yeryüzünde bizi neler beklerse beklesin, insanoğlu doğdukça ve öldükçe, insanoğlu yaşadıkça, hak ve doğruluk denen şey de var olacaktır”
