Yalnız yaşamak, bu bağlamda, birincil olarak toplumun cinsellik yoluyla yeniden üretiminin reddi demek olup üretici olmayan cinsel etkinlikleri dışlamıyordu. Dolayısıyla toplumkarşıtı cinsel doyum yollarının kimi dervişlerin kasıtlı olarak redci gündemine sokulmuş olmaları olasıdır. Aptallar içinde (Farsça "genç oğlan" anlamındaki küçek’ ten bozma") Köçek diye bilinen özel bir oğlanlar grubunun varlığı bu bakımdan kuşkusuz çok anlamlıdır.
Sayfa 30 - Yapı Kredi Yayınları 12.BaskıKitabı okudu
Ayrıca, derviş dindarlığı doğal olarak, tarihsel olarak belli bir toplumsal ve kültürel bağlamda gelişmiş ayrı bir dini olguydu.
Sayfa 20 - Yapı Kredi Yayınları 12.BaskıKitabı okudu
Bu cümleden ne anlamak gerekir?
Anlaşılacağı üzere, kaba halka zaman işlemez.
Sayfa 20 - YKYKitabı okudu
organik bağ
Derviş dindarlığının belirleyici özelliği toplumsal olarak sapkın zahitlikti... Kurtuluş, böylece toplumun uzlaşma tanımaz biçimde toplum karşıtı eylemlerle etkin ve toplumsal olarak göze batar biçimde reddedilmesinde idi... Kurumsal sufizm ile derviş hareketi arasındaki ilişki bir aile ilişkisiydi. İkincisi olumsuzca olsa da baba tarikatlarınyansıtan asi bir çocuk olarak birincinin bağrından çıkmıştır. Derviş grupları ideoloji ve örgütlenme bakımından yalnızca bilinçli alaycılıkla da olsa Sufî tarikatlarına yakından benziyordu. İki geniş toplumsal grubu bir arada tutan bağ deyim yerindeyse organik olduğundan tarihsel yörüngeleri sürekli birbiriyle sarmaş dolaş kalmıştır.
Sayfa 118 - YKY YAYINLARI. 8. Baskı. Şubat 2018. Çeviri: Ruşen Sezer.
Arap ülkelerindeki ünlerinin apaçık bir imi olarak Kalenderler başları kazılı, üç tek gözlü derviş biçiminde Binbir Gece Masalları'nda da boy gösteriyor.
Tarih yazımı
Koyun postuna sarılı torlaklar (siz Kalenderler diye okuyun) bunun dışında çıplaktır, serpuşlan yoktur. Başları iyice kazılı olup soğuğa karşı yağlanmıştır. Şakaklarını, terden zarar görmesin diye eski bir bez parçasıyla yakarlar. Okuma-yazmalan olmayıp adama yakışır hiçbir şey yapamadıklarından yalnız sadakayla geçinip hayvan gibi yaşarlar. Bu yüzden kentlerde meyhaneler ve aşhaneler dolaylarında bulunurlar. Kent dışında dolaşırken iyi giyimli bir kişiyle karşılaşırlarsa çırılçıplak soyarak onu da kendilerinden biri yapmaya çalışırlar. Avrupa'daki Çingeneler gibi, özellikle hizmetlerinin kar şılığında onlara ekmek, yumurta ve peynir, başka yiyecekler veren kadınlara falcılık yaparlar. Genellikle, aralarında çok saydıkları ve Tanrı gibi taptıkları yaşlı bir adam olur. Bir kente girdiklerinde kentin en güzel evinin çevresinde toplanır ve bir kendinden geçme bunalımından sonra kentin başına büyük bir kötülük geleceği kehanetini yapan bu adamın sözlerini büyük bir alçakgönüllülükle dinlerler. Sonra, müritleri aracılık yaparak yaklaşan felaketi önlemesi için ona yalvarırlar. İhtiyar, müritlerinin ricasını kabul eder ama bunu başlangıçta bir isteksizlik gösterisi olmadan yapmaz ve kenti kendisini bekleyen yakın tehlikeden esirgemesini isteyerek Tanrı'ya dua eder. Eskiliğinden ötürü saygın olan bu oyun, onlara cahil ve safdil halkın büyük miktarlarda sadaka vermesini sağlar. Torlaklar... hintkeneviri çiğner ve yerde uyurlar; vahşi hayvanlar gibi açıkça livata da yaparlar.
Sayfa 17 - YKYKitabı okudu
Zahidlik
(Arapça karşılığı fakir olan) derviş sözünün Farsçada "yoksul" ya da "çıgan" olduğu herkesçe bilinir.
Sayfa 27 - YKYKitabı okudu
1259-60 yılında bir grup Kalender Harran kentinde Moğol hanı Hülagü'nün huzuruna çıktı. Hükümdar bu kişilerin kim olduklarını öğrenmek istediğinde Nasireddin Tusi'nin "bunlar dünyanın fazlalıklarıdır açıklaması, Hülagü'ya bütün Kalenderlerin hemen idam edilmeleri buyruğunu verdirtmiştir.
Kalender, Tanrıya sürekli yakınlık elde etmek maksadıyla kendi istenciyle ölerek (mevt-i irâdî) kendini iki dünyadan kurtaran kişidir..
Sayfa 53 - Yapı Kredi YayınlarıKitabı okudu
giriş
Afganistan'da keçi derisi giyinmiş yalnız zahid, Suriye'de Barak Baba çevresindeki gürültücü dilenci müritler kalabalığı ve Anadolu'da Delibaba'daki çıplak dervişler, İslam dünyasında ilk Orta Döneminde (600-900/1200-1500) çıkan ve yayılan bir zahidlik türünü temsil ediyor.
Sayfa 12 - YKYKitabı okudu