Koskoca Osmanlı Devleti'nde ilk kuruluş devrinden son döneme kadar tefsir sahasında yazılan eserler, işari gelenek altında kaleme alınmış. Bu tefsirlerin müfessirleri da ya mutasavvıf ya da şeyh. Bunda siyasi-sosyal durumun etkin rol oynadığı kanaatindeyim, Fazlurrahman'ın eleştirdiği gibi. Devlet, zihinsel ve fikirsel konforu sağlamış, tefsirler romantik yorumların merkezi olmuş. Tek istisnası da Ebussuud Efendi. Onun da tefsiri, medreselerde okunan bir tefsir olmamış, zaten bugüne kadar da hakettiği ilgiyi görmemiş...