Zevkle okuduğum bir kitap oldu. Benim ruhuma hitap eden bir tarzı var. Kitapta Binbaşı Scobie tanrıya, eşine, -ilerleyen zamanlarda- sevgilisine, işine karşı sürekli bir sorumluluk duygusu taşıyor. Ama bu bizim bildiğimiz gibi bir duygu değil. İnsanı ezen, bıktıran ve yoran bir sorumluluk duygusu. Üstelik Scobie katolik bir hristiyan. Bu işleri daha da zorlaştırıyor. Sürekli günah işlemesi ve bir rahibin basmakalıp sözlerle günahlarını çıkartması ona çok saçma geliyor. Tanrıyı sevmiyor mu? Hayır aslında ona karşı içinde bir sevgi var. Ama sorumluluklarını yerine getiremediği için sürekli mutsuz. Ve Tanrı'nın tüm bu olanlara neden müdahale etmediğini çok merak ediyor. Boşanamadığı için iki kadının arasında kalması, kötü bir adamla olan rahatlatıcı dostluğu ve ona olan borcu -bu borcu da yine karısına duyduğu onu mutlu etmek sorumluluğu yüzünden edinmişti- ona bir çıkış noktası aratıyor. Ve o Tanrı'nın huzurunda sonsuza kadar cehennemlik olmayı seçiyor. Ne kadar "Ben seni bıraktım ama sen beni bırakma Tanrım" dese de. Kitap bir insanın psikolojisini çözümleme, yaratıcı ile olan iç hesaplaşma açısından çok güzel bir kitaptı. Bunun haricinde yardımcı konular da büyük bir ustalıkla işlenmişti. Dil ustalıkla kullanılmış okuyana tatmin duygusu yaşatan bir kitaptı.
