Dul analarla dolu olan şu Anadolu bir üvey ana kadar sana cefakârdır... Sen Doğu'nun kınına giremeyen bir kılıcısın; dövüle dövüle tavlanır, vurula vurula kırılırsın. Yine her parçandan bir kıvılcım, her kıvılcımından bir şimşek çıkar. İlahî bir kuvvetin, ebedî bir feyzin var, ey Türk!..
Sayfa 63 - Üzümcü
"Veled Çelebi Efendi’ye”Kitabı okuyor
Bir ulu çınarsın ki kırılır, eğilmezsin; ölür, inlemezsin... Kanınla çorak kumlukları sularken ekmeğini alnının terine batırır yer, yine düşman karşısına yaralarınla beraber her yerde bir istihkâm⁶⁰ gibi çıkarsın... Sen zalim heybetinle bir mazlumsun; ninenin, atanın bucağında bir garip; ananın, babanın kucağında bir yetimsin!..
Sayfa 63 - Üzümcü
"Veled Çelebi Efendi’ye”
⁶⁰ istihkâm: Düşmana karşı savunmak için yapılan yer, savunma amacıyla arazi üzerinde yapılan her türlü inşaat ve siper.Kitabı okuyor
Keseni doldurmak için değil, karnını doyurmak için kullandığın sapanın demirini tarlanın ortasında bırakıp tüfeğin çeliğine sarılıyorsun... O serhattan bu hududa koşuyorsun... Bulgaristan'da ölüyor, Yunanistan'da ölüyor, Acemistan'da ölüyor, Sırbistan'da ölüyor; yalnız yurdunda, köyünde ölemiyorsun. Sevgili Ayşeciği doya doya öpemiyor, yavrun Mehmetçiği seve seve büyütemiyorsun...
Sayfa 63 - Üzümcü
"Veled Çelebi Efendi’ye”Kitabı okuyor
Vakarın benliğine üstün gelir. Cananını canına tercih edersin. Ekseriya başkaları için yaşar; başkaları için çalışır; başkaları uğruna ölürsün. Başkaları seni beğendiği hâlde sen kendini sevmezsin.
Sayfa 63 - Üzümcü "Veled Çelebi Efendi’ye”Kitabı okuyor
Yırtık poturunla⁵⁸ da vakursun; mahkûm olsan da hâkimsin; mülk edinmeden ziyade büyüklenmeye meyillisin; fikrinde azmin gibi sabitsin; sertsin, sertliğinde kabalıktan, bayağılıktan ziyade amirlik kuvveti, soyluluk laubaliliği vardır. Hiddetle yıldırım gibi gürlediğin hâlde merhametle bulut gibi ağlarsın; saflıkta bir melek, ısrarda bir devsin... Onun için dünyada eşi bulunmaz bir millet olmuşsun. Düşündüğün zaman bir arslan temkiniyle ağır ve sakin duruşundan, kızdığın vakitki azim ve şiddetin anlaşılmaz. Uzun kirpiklerin altında utangaç ve durgun düşünen iri gözlerin bir kere açılmasın; kalın kaşların bir kere çatılmasın; o zaman varlığın, benliğin köpürür, taşar! O zaman büyüklüğün, haşmetin parlar, yükselir. O zaman zorlayan olursun. Bu acayip yaratılış sırrını bilmeyenler, yanılırlar.
Sayfa 62 - Üzümcü
"Veled Çelebi Efendi’ye” ⁵⁸potur: Şalvar, çakşır, pantolon gibi erkek giyeceği.Kitabı okuyor
Sen gürbüz annenin, gür ve temiz sütünü daha emerken kendine güven, sebat ve tahammül, itaat ve hükmetme gibi amir olmak için yaratılmış bir cinsin faziletlerine şahit olmuşsun. Bu hâkimiyet esaslarını başka milletler mekteplerde, medreselerde anlarlar. Sana bu meziyetleri annenin iri siyah bakışı, babanın kükreyen dik sesi, Kur'an'ın esrarengiz ahengi öğretmiş.
Sayfa 61 - Üzümcü
"Veled Çelebi Efendi’ye”Kitabı okuyor