Tekkede Kahve Tüketimi ve Kahvenin Tarihi
Kahveyi Şázeliyye Tarikatı'nın kurucusu Ebü'l-Hasan eş-şa- zeli'nin (ö. 656/1258) bulduğu rivayet edilir. Buna göre bu bitkiyi Habeşistan'dan Yemen'e getiren onun müridleri olmuş ve bu yüzden de başından itibaren kahve tüketimi ile tarikat simgeleri arasında bir bağ kurulmuş, Şâzeli, ruhani bir lider ve kahve merkezli bir efsanenin kahramanı hâline gelmiştir. Bektaşî tekkesinde de ritüelin gerçekleştirildiği meydanda bu- lunan on iki posttan biri olan kahveci postuna "Şeyh Şâzeli postu" adı verilmesi bu sebepledir.
Sayfa 217
Malatya bölgesinden Amasya bölgesine kadar yayılan Türkmen ayaklanması Kırşehir yöresindeki geniş Malya ovasında yapılan kanlı bir savaş ile sona erdi. Selçuklu ordusunun bu Türkmenler’den gözü yılmıştı. Ancak ücretli Frank askerinin ileriye atılması ve başarılarıdır ki, onlara cesaret vermiş ve taarruza geçebilmişlerdi. Her ne kadar Babaî Türkmenlerinin ayaklanması bastırılabildi ise de, Babaîlik, Bektaşî tarikatı ve diğer Alevî inançları şeklinde varlığını kuvvetle muhafaza ettiği gibi, Türkmenler'in, Moğollarla karşı olduğu kadar, Selçuklu devletine karşı duydukları kızgınlık ve giriştikleri mücadele de şiddetle devam etti. Bunun Türkiye tarihi bakımından pek mühim sonuçları olmuştur.
Sonunda Ahiler de, Abdallar gibi, Bektaşiler tarikatına sığındılar.
Abdallar, Osmanlıların destek ve ayrıcalıklar vererek Bektaşi tarikatı
yoluyla yönlendinneye çalıştıkları dervişlerin düzene karşı eylemlerine
katıldılar. Yavaş yavaş, bütün cemaat-dışı kımıldanmalar, din
konusunda kural-dışılığın (non-conformisme'in) merkezi durumuna
gelen bu tarikatta kendilerine barınak buldular.
Ahiler ve Abdallarla birlikte, tıpkı Ahiler gibi, bazı mistik tarikat
biçimleri ile sosyal kurumlar arasında bir kaynaşmayı temsil eden Bacıyan-
ı Rum da ortadan çekildi.
Kadın, Bektaşi tarikatı içinde, kimliğini ve karışılmazlığını koruyabildi.
Kadınların bu tarikat içinde mühim bir yeri oldu: Erkeklerin
yanında toplantılara katılıyor, toplulukla ilgili kararlarda söz alabiliyorlardı.
Aşık, ozan kadınlar da vardı ve törenlerde On iki hizmet'in
belirlenişinde de söz sahibi idiler.
Yeniçerilerle yakından ilişkisi olan Bektaşi tarikatı da resmen ikinci Mahmut zamanında kapatıldı
