Çok iyi bir yazardır kuşkusuz Commines. Kitabında şu yabana atılmaz söz gözüme çarpmıştı: insanın efendisine ettiği hizmet onun bu hizmete verebileceği karşılığı aşmamalı. Meğer bu sözün değeri yazarda değil salt kendindeymiş. Aynı söze geçenlerde Tacitus'ta rastladım: iyilikler insana, karşılığını verebileceğini sandığı sürece hoş gelir. Bu ölçüyü aştılar mı onları minnetle değil kinle karşılarız. Seneka aynı şeyi daha kuvvetle söylüyor: insan karşılık veremediğinden utandı mı karşılık verecek kimsesi olmasını istemez. Cicero da, biraz daha gevşek: Memnun edemeyeceğini sanan, kimsenin dostu olamaz, diyor.
Sayfa 168
Oy pusulasının veriliş tarzını belirleyen kanun da, demokrasinin temel kanunlarından biridir. Seçimlerin açık ya da gizli oyla yapılması ise büyük bir problemdir. Cicero, Roma Cumhuriyetinin son zamanlarında oylama işini gizli kılan kanunların, bu cumhuriyetin yıkılışının başlıca nedenlerinden olduğunu söylüyor.
Freuddan neden ayrıldığıma bir örnek
“…sevme hissinin ve dürüstlük işareti olan iyi niyete dayalı şefkatin doğadan kaynaklandığını bilelim.”
Sayfa 14Kitabı okuyor
Hiçbir şey nezaketle karşılık vermekten ve gayretle yapılan karşılıklı görevden daha tatlı değildir.
Eğer bilgenin ruhuna acı düşerse, ki ruhundan insanlık sökülmemişse gerçekten de düşer, onun yüzünden üzüntüye katlanmayalım diye niçin dostluğu hayattan tamamen çıkaralım? Ruhun heyecanı ortadan kalkarsa, sadece insanlar ve hayvanlar arasında değil, aynı zamanda insanlarla ağaçlar, kayalar veya diğer türler arasında da ne fark olur?
Sayfa 50Kitabı okuyor
"Ölüm hayatın sonu değil sonuncudur."
Seneca demiyor mu bize "ölüm bazen bir ceza, bazen bir armağan, bazen de bir iyilik olur." diye...
Çiçero'nun dediği gibi mi düşünmek gerekir?
"Ölüm bizi iyiliklerden değil kötülüklerden ayırır."
Buna sadece şunu eklemek isterim.
"En iyi ölüm berbat bir yaşamın kıyısında bekler..."
Sayfa 148Kitabı okudu
Yıllar sonra Cicero, Sezar için, "O kadar güzel taranmış saçlarına zarif bir hareketle parmaklarını daldırıp başını kaşıyan bu adamın aklında bu kadar korkunç şeylerin olabileceğini, yani günün birinde Roma Cumhuriyeti'ni yıkacağını ben bile tahmin edemezdim" dedi.
Sayfa 85Kitabı okuyor
Gözlerin alışkanlığıyla kafalar da her şeye alışır; her an görmekte olduğumuz şeylere şaşmayız, nedenlerini aramayız onların.
(Cicero)
Sayfa 125
Demeter hymnosum
MS 200 dolaylarında bazı yüksek rahiplere ait mezar yazıtlarında -Kutsal gecede rahip, "ölümün sadece kötü değil, iyi de olduğunu gösterdi"-.
Cicero'nun diliyle, Eleusis'te "nasıl sevinç ve neşe içinde yaşanacağı ve nasıl daha iyi umutlarla ölüneceği" gösterilir.
Yaşamanın sevinç ve hazlarına saldırmak söz konusu değildir, fakat vurgu öteki taraftadır.
Sayfa 45Kitabı okudu
