Bir düşünürün sistemi ile onun gerçek varlığı arasındaki ilişkiyi neyle kıyaslayacağız?
Bir düşünür, devasa bir bina, bir sistem, bütün varoluşu ve dünya tarihini vs. kucaklayan bir sistem inşa ediyor. Onun kişisel yaşamı üzerine derinlemesine düşünürsek büyük bir şaşkınlıkla şu feci ve gülünç gerçeği keşfediyoruz: kendisi bu devasa yüksek kubbeli sarayda yaşamıyor, onun yanı başındaki bir ahırda, bir köpek kulübesinde ya da en fazla kapıcı kulübesinde yaşıyor. Eğer bir kimse tek bir sözcükle bu konuya onun dikkatini çekme cesaretini göstermiş olsaydı, düşünür kendisini aşağılanmış hissederdi. Zira o, bir hayal içinde yaşamaktan korkmaz, yeter ki o hayal sayesinde sistemini tamamlayabilmiş olsun.
Sayfa 120Kitabı okuyor
Bütün gösteriş, şöhret ve servetini Türk kanı ve Türk malıyla elde eden bu kahredeci Türk düşmanı, sonunda her şeyi küçük bir Türk kızının ayaklarına atıyordu. Dünya ne garip, ne garip bir şeydi. Bazen adam, 23 yaşında birdenbire ne kadar ihtiyar, ne kadar bütün dünyayı kavrayan bir deneyime sahip oluyordu .
Bu hayalsiz dünya da nefsim niye,
Biz o kadar aptalız ki ecelsiz bir dünyadan korkuyoruz.
Sevmekten gözlerim ağrıyor sevgim niye?
Nefsim de bitti aslında bir sen bitmedin içimde.
Saramago taşlama sanatını icra etmiş ölmeden önceki son romanı olması nedeniyle efendiye bazı anlamadığı sorular soruyor
Bağışlaması ve merhamet kerem sahibi efendi dünyada işlenen bütün cinayet,gasp, tecavüz ve savaşların efendi 'nin suç ortağı olduğu kanaatinde kabil Habil öldürüldü fakat bunların hepsinde senin parmağın var diyor efendiye neden bana karşı duyarsız kaldın diyor ?
Neden benden yüz çevirdin yarattıklarını neden cennetten kovdun ? Kardeşimle arama girdin..
Ceza olarak zamandan münezzeh olup savaşlara ,doğal afet ve tufanlara seyirci kalıyor ve en son efendi merhamet sahibi ise neden bu kadar alçak bir dünya yarattın ve yarattıkların neden bu kadar acımasız?
Cennet ve cehennem neden var ?
Okuyun OKUTTURUN 
José Saramago 
Kabil
Yaşamak ölmenin yarısı.
Yaşamak ölmenin yarısı. İnsanoğlu öleceği için kendini hırpalar mı? öyle olsaydı bu dünya yaşanmaz olurdu. Belki o kadar depresyona girdik ki ölmeyi unuttuk, olabilir. Peki başaramayacağımızı düşünerek nereye varacağız… başaramamaya değil mi? Peki ölümü unuttuğumuz gibi başarma fiilini unutsak bir perdeyi daha kaldırabilir mi insanoğlu?