Belki de belki :))
Belki ikimiz de Foma Fomiç hakkında yanlış düşünüyoruz. Belki bütün bu tuhaflıkların altında bambaşka, hatta çok yetenekli, çok kabiliyetli bir varlık gizleniyordur. Kim bilir, belki de keder, ıstırap içinde ezilmiş, bütün insanlardan öç almak isteyen bir insandır. Evvelce soytarı gibi bir şey olduğunu işitmiştim. Belki bu hal onu küçültmüş, gururunu incitmiş, yere vurmuştur. Anlıyorsunuz değil mi? Kibar, bilinçli bir adam; bir yandan da maskara rolü!.. O da insanlığa olan güvenini kaybetmiştir ve... ve belki, insanlıkla, yani bütün insanlarla barışacak olursa, olağanüstü, hatta pek yüksek bir adam olur.Bu adam da elbet bir öz vardır.Herkesin ona tapınması büsbütün boşuna değil ya!
Sayfa 42Kitabı okuyor
"Dünya tarihinde övmek değil, ona sopa atmak gerekti. Onunla birlikte Sezar'a da..."
"Bari Sezar'a merhamet edin Foma Fomiç!.."
"O ahmağa da merhamet etmeyeceğim!.."
Bir aralık da neden bu kadar şişmansın diye tutturdu. Yapıştı yakama herif: Niçin zayıf değil de şişmanmışım... Soruya bakın bayım! Bunun nükteye benzer tarafı var mı yani? Akıllı uslu, Tanrı'nın işi bu Foma Fomiç. Kimi şişman, kimi de zayıf olur. Biz ölümlü kişiler. Ulu Tanrı'ya nasıl karşı geliriz?dedim..
Sayfa 40 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları X. BasımKitabı okudu
Sizin için Sezarlardan, Makedonyalı İskenderlerden başka büyük adam yok. Halbuki ne yaptılar şu Sezarlarınız? Kimi mutlu ettiler? Ya şu meşhur Makedonyalı İskender'in yaptığı ne ki?.. Bütün dünyayı fethetmiş!.. Bana da o kadar insanı versinler, ben de fethederim; bunu sen de yaparsın, bu da... Ama öte yandan erdem sahibi bir adamı, Klitos'u öldürdü. Halbuki ben erdemli Klitos'u öldürmedim. Yumurcak! Kerata!.. Dünya tarihinde övmek değil, ona sopa atmak gerekti. Onunla birlikte Sezar'a da...
— Bari Sezar'a merhamet edin Foma Fomiç!..
Foma:
— O ahmağa da merhamet etmeyeceğim!.. diye bağırdı.
Kafası dumanlanmış Bahçeyev de coşkuyla sözünü onayladı:
— Etme canım. Neden merhamet edecekmişsin onlara? Hepsi de zirzop, dönek herifler...
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
— Niçin, diyordu; niçin inançlarımın uğrana ateşe atılmaya bile hazırım? Niçin hiçbiriniz kendinizi ateşe atamazsınız? Niçin, niçin?
Yejevikin:
— Ateşe atılmak lüzumsuz şeydir de ondan Foma Fomiç; diye takıldı. Ne faydası var sanki! Evvela, insanın canı acır, sonra da yanmakla elinize ne geçecek?
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Bana da ahlak dersi vermeye başladı. Bir aralık da neden bu kadar şişmansın diye tutturdu. Yapıştı yakama herif: Niçin zayıf değil de şişmanmışım... Soruya bakın bayım! Bunun nükteye benzer tarafı var mı yani? Akıllı uslu, "Tanrı'nın işi bu Foma Fomiç. Kimi şişman, kimi de zayıf olur. Biz ölümlü kişiler. Ulu Tanrı'ya nasıl karşı geliriz?" dedim.
….
"Nasıl bir iş tutayım Foma Fomiç?" dedim. "Bu şişman gövdemi hangi resmi elbiseye sığdırabilirim? Haydi giydik, kendimizi sıktık, düğmeleri ilikledik diyelim. Ya kazara aksırık tutarsa? Düğmelerin bir tanesi kalmaz! Hele Tanrı korusun, yüksek amirlerin yanında olursa, insanı küstahlıkla suçlarlar.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları