Diyarbakır'da Ermeniler
Osmanlı kayıtlarına göre 1914 yılında 1. Dünya Savaşı öncesi , Anadolu'daki Ermeni nüfusu 1.200.000, Ermeni kilisesi kayıtlarına göre 1.500.000 di. Savaş, tehcir, 6-7 Eylül olayları derken, bugün Ermeni nüfus neredeyse kalmadı. 1. Dünya Savaşı sırasında , neden rahat durmadılar, aradan yıllar geçtikten sonra biz neden rahat durmadik, gibi sorular sorulabilir. Bugün geldiğimiz noktada, otuz bin Rum, üç bin Ermeni vatandaşımız yaşıyor Anadolu'da. Olaylar, nedenler, sebepler, nicinler... Hepsi bir kenara, maalesef zengin bir kültürü kaybettik, birlikte yaşayamadık.
Mıgırdiç Margosyan , Diyarbakır doğumlu bir Ermeni. Eskide kalan zenginliğimizin son bireylerinden. Yedi göbek sülalesi Diyarbakır'li. Diyarbakır'i ve çevresini, Elazığ, Van, Malatya gibi Anadolu'nun zengin kültürlu şehirlerini karış karış bilen bir edebiyatçı. Daha sonra İstanbul'a gitmiş eğitimi için ama Diyarbakır'dan kopamamis.
Bu kısacık öykü kitabı, margosyan'in doğup büyüdüğü Hancapek mahallesini, Müslümanların deyimiyle gavur mahallesini anlatıyor. Doğumundan başlayarak...Gavur deyimi sakın yanlış anlamayın, hakaret, aşağılama anlamı taşımıyor. Açıkçası ben de öyle zannettim ilk başta. Ama aksine övücü bir ifade. Bugünün küçük beyinli insanlarının düşündüğü gibi değil. Peki nasıl? Şöyle ki;
En iyi demirciler, bakırcılar, ustalar Ermenilerden çıktığı için şöyle derlermiş. " Zanaatte o gavurlarin üstüne yoktur." Eğriye eğri, doğruya doğru. Neyse biz öykülere devam edelim. Kâh neşeli, kâh hüzünlü öyküler bunlar. Birlikte yaşadıkları Kürtler, Yahudiler ve Türklerle olan ilişkilerini, son derece akıcı bir dille anlatıyor yazarımız. Aynı coğrafyada yaşayan zengin bir kültür. Aslında birbirlerinde çok farklı değiller. Yedikleri, içtikleri, sevinçler, huzunleri aynı. Dinleri ve dilleri dışında.
Zangoc İşi, ebe Küre Mama, Papaz Arsen, Sike, Hino, Estedur dayı, Verto bacı ve diğerleriyle bir zamanlar Diyarbakır'da neler olmuş, neler yaşanmış.
Son olarak kendi sesinden şu belgeseli tavsiye ederim.
youtu.be/SJ2bTcOWH1M
··
220 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.