Sokratik diyaloglardan biri olan kabul edilen Gorgias, Platon'un gençlik dönemi eserlerindendir, yani şahsi kanaatimce eserde Platon'un değil, Sokrates'in görüşleri yansıtılmaktadır. Retorik, yani hitabet (söylev) konusunun sorunsallaştırıldığı diyalogda yine Sokrates, kendine has üslubuyla hatiplerin tümünü genelleştirip "kötü, ahlâksız" kategoriye indirgemekte ve hem hatipleri hem de parayla öğretmenlik yapan sofistleri güya yerden yere vurmaktadır. Hitabeti bir sanat olarak değil, kötü niyetle ve yalancılıkla halkı kandırıp manipüle etmekle bir tutan Sokrates'in (siyaset felsefesi) şiire de aynı sebeple karşı çıkıyor olsa gerek. İlginç ve ironik olan şu ki, ikna kabiliyeti olan hatip ve sofistlere verip veriştiren, ancak allem kallem edip kendi çapında "zekice" (!) sorularla karşısında konuşan kişiyi kendi dediğine getirmeyi/alt etmeyi başaran şark kurnazı Sokrates, gençleri yoldan çıkardığı gerekçesiyle yargılandığında mahkemede dişe dokunur bir laf edip de kendisini savunamamış, bilakis döktürdüğü bir kamyon dolusu absürt ve lüzumsuz lafügüzafla yargıçları daha da sinirlendirmiş ve bir nevi kendi ölüm fermanını imzalamıştır. O burun kıvırdığı sofistlerden hitabet dersi alsaydı belki de idama mahkûm edilmeyecekti, kim bilir... Ayrıca bu diyalogda ahlâk felsefesine konu olabilecek suç ve ceza ile haksızlık yapmak ve haksızlığa uğramak kavramları sorunsallaştırılmakta ve Sokrates, haksızlık yapmanın haksızlığa uğramaktan daha kötü olduğunu, haksızlık yapanın ruhunun kirlendiğini ve ruhunu temizlemek/mutlu olmak için ceza çekmesi gerektiğini savunmaktadır. Diyaloğu genel olarak değerlendirecek olursam, son derece yüzeysel, derinlikten yoksun, incir çekirdeğini doldurmayan bir ton lakırtı. Ayrıca bu diyaloğu okumak bana göre zaman kaybı ancak Sokrates'in nasıl saçmaladığını bizzat kendi gözleriyle görmek isteyenlere tavsiye ederim. Sokrates'in saçmalıklarını okumak benim için bir işkence ama sırf genel kültür sahibi olabilmek adına kendime bu mazoşistliği neden yaptığımı da sorgulamıyor değilim. Keyifli okumalar. Kitapla ve sevgiyle kalın.

GorgiasPlaton (Eflatun) · İş Bankası Kültür Yayınları · 20181,492 okunma

·

408 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.