Item: Avrupa Tarihi Üzerine Yazılar
Author: Yunus Özdemir

Yunus Özdemir

@Avkevir04

11 Şubat 2021 09:00

Tarih

Puan vermedi

Avrupa ve Öteki ya da Kavram ve Olay Okuması

Avrupa ve Öteki ya da Kavram ve Olay Okuması ✵ ✵ ✵ 1997 yılında Marmara üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden mezun olan Tarih öğretmeni Önder Kaya, “Roma İmparatorluğu’ndan Hitler Almanyası’na – Avrupa Tarihi Üzerine Yazılar” kitabında ilginç bir tarih okuması sunmaktadır. Yirmi üç başlıkla Avrupa’nın genel tarihine kritik noktalarını anlatan bir tarih okuması sunmaktadır. Bir kaç başlıkla; Roma'ya kök söktüren şehir: Kartaca, Ortaçağ Avrupa’sında bir toplumsal histeri: çocukların haçlı seferi, evlilik yoluyla büyüyen aile: Habsburglar, Barbaros ve Andrea Doria hesaplaşması, II. Frederich ve Koca Ragıb Paşa, Tarihçi Hammer Joseph olarak doğdu, Yusuf olarak öldü, kan ve demir üzerine inşa edilen ülke: Almanya gibi bazı başlıklarla Avrupa ve Osmanlı Tarihi konularını ilkçağdan 20 yüzyıla farklı bir okuma sunmaktadır. Önder Kaya, kitabın giriş başlığında Avrupa başka bir deyişle “Batı”, başka coğrafyalarla olan uzantı ve sınırlarını ne olduğu, kendisine has bakış acısı neler olduğu konusunda açıklık getiriyor. Küçük bir kıtanın çağımızda etkili olması, bir ilgi alanı olmuştur. Dünya tarihini bir çok yönde etkilen Avrupa, tarihsel süreç içinde sebep – sonuç bağlamında araştırılmayı gerekli kılmıştır. Bu bağlamda bu kitap, “Avrupa Tarihi” olgusunun içinde kendisine has, konuya etki edecek bir bakış açısı sunacaktır. Kaya, Avrupa dediğimiz kıtanın sınır taşlarını oluşturan farklı bakış acılarının neler olduğunu açıklar. Başka bir deyişle bu zihin sınır taşları bir çok farklılık göstermektedir. Avrupa’nın özgün bir kıta olmayıp, Asya’nın coğrafi bir uzantısı olarak kabul edilir. Bu sefer coğrafi olarak bu kıtayla uzaktan yakından alakası olmayan Japonya, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada gibi devletler Batı’nın bir parçası olarak kabul edilirken; topraklarının bir kısmı Ural Dağları’nın bir uzantısı olan Rusya, Batı dünyasının uzun bir süre dışında sayılmıştır. Kaya, bu konuda Rusların mensup oldukları Ortodoks mezhebi ve yaşadıkları tarihsel süreç farklı olduğu için Bulgar, Sırp, Arnavut gibi topluluklarında uzun bir süre “Avrupalı” tanımının dışında tutulduğunu belirtir. Bu duruma karşılık Balkan toplulukları içinde yer alan Yunanlar ise Yeniçağ’dan itibaren Avrupa kültürünün oluşumuna önemli bir zemin hazırladıkları düşünüldüğü için ayrı bir önem affedilerek, çelişkili bir duruma kendilerini sokmuşlardır. Kaya, Avrupa kültürünün kendini “öteki” olarak tanımladıkları bazı uygarlıkların zıddı olarak sunduklarını açıklamaya devam eder. Ve bu durum Eski Yunan ve Roma kültürüne kadar gittiğini açıklar. Buna bir örnek olarak: Yunanların, eski cağlarda “barbar” olarak tanımladıkları Makedonların lideri İskender'e günümüzde sahip çıkmalarıdır. Kaya, Avrupa’yı tarih ve kültürü merkez seçerek, Avrupa dışında ki Yakındoğu, Ortadoğu ve Uzakdoğu medeniyetleri “öteki” olarak konumlandırır. Kitap, Avrupa ile öteki arasında oluşan ilişkinin tarihi dönemleriyle farklılık ve benzerliklerinin bir tarihi serencamıdır. Olayların tarihe damga vurduğu noktalara değinen Kaya; ilk başlıklar Roma İmparatorluğu dönemlerinde ki olaylar anlatılır; Galyalı savaşçılar ile Epir kralı Pyros'un filleriyle Roma’ya saldırısını ve kurtuluşunu anlatır. Pers-Yunan Savaşı olan Sparta toplumunun mücadelesi anlatılırken, diğer başlıkta ise Hannibal’ın başarılarını ve Kartacalıların Roma üzerindeki üstünlükleri ve yıkılış süreçlerini ele alıyor. Başka bir başlığa yazar geçmeden konuyla alakalı güncel ve merak edilen meseleleri de azda olsa bahsediyor. Bir misal olarak Hannibal'ın mezarı Türkiye’de olduğu ama nerede olduğu, konusu. Kaya, üç başlık ile haçlı seferlerini ele alıyor. Selahaddin'in Kudüs’ü geri alması üzerine Papanın, Alman kralı I. Friedrich (Barbarossa)’yı Haçlı seferine davet etti. Bu daveti kabul eden I. Friedrich, kara seferine çıkarken Türkiye Selçukluları ile de savaşırken Konya'yı dahi ele geçirdi. Bu olayı ayrıntısıyla anlatan Kaya, bu başlığı I. Friedrich’in Anadolu’nun güneyindeki Göksü Nehrinden geçerken bozulmasıyla tamamlar. Çocuk haçlı seferi ile II. Friedrich’ın haçlı seferini anlatır. Kaya, kitabın diğer yarısını Venedik, Barbaros ve Andrea Doria hesaplaşması, İnebahtı Deniz Savaşı başlıkları ile Avrupa Tarihi ile Osmanlı ilişkilerini anlatır. Kitabın İspanya ve Portenizlesin Amerika kıtasının istilasıyla gelişen deniz ticaretin ve değişen siyasi, sosyal konuların Avrupa Tarihi bağlamında nasıl gelişmeler ortaya çıktığına değinmektedir. Kaya, son başlıklarda ise II. Abdülhamid dönemi ile I. Dünya Savaşı konularına temas ederek, kitabın temel konusu olan Avrupa Tarihi’ne farklı bir yorum katmaktadır. Avrupa tarihinin bir bütün anlamak için, Önder Kaya, giriş kısmında kavram analizleri yaparak, tarihteki olayları ele aldı. Avrupa kavramının kültürel, siyasi ve coğrafi sınırlarını bakış acılarını vermeye çalıştı. Geniş bir bakış açısı kazandıran Kaya, Avrupa ve Öteki arasında etkileşime sebep olan sefer ve savaşları yirmi üç başlıkla anlattı. Böylece okuyucu Avrupa Tarihi konusunu kavram ve olay bağlamında anlaşılır bir zemin hazırlamıştır. Kitabın Künyesi: Önder Kaya, Avrupa Tarihi, Kronik Yayınları, 4. Baskı, Kasım 2018, İstanbul. Yunus Özdemir

Avrupa Tarihi Üzerine YazılarÖnder Kaya · Kronik Kitap · 2018466 okunma

··

317 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yunus Özdemir