Bir bakıma Tanzimat'ı, temel kurumları bozulmuş olan Osmanlı İmparatorluğu'nun, yepyeni bir medeniyetle yükselen ve saldırıya geçen bir Avrupa'nın ezici üstünlüğü karşısında yeniden teşkilatlanma girişiminin kesin aşaması olarak kabul etmek mümkündür. Bu hareketin genel tarih içindeki geniş anlamı budur.